Król Władysław IV Waza 24 marca 1638 roku Adamowi Olbrachtowi z Przyjmy Przyjemskiemu nadał przywilej lokacji miasta Rawicza, na prawie magdeburskim. W tym akcie monarcha określił wizerunek herbu nowej miejscowości, zakres swobód obywatelskich, zwolnienie od opłat celnych, a także przywileje dla mieszczan.
Początki miasta
Miasto zastało założone na terenie jego wsi Sierakowo, należącej do Adama Olbrachta Przyjemskiego na tzw. surowym korzeniu. Ulice i pierwszą zabudowę zaprojektował wrocławski architekt Michał Flandrin.Początek XVIII w. to trudny okres w dziejach Rawicza. W 1701 r. pożar strawił dużą część miasta, później wielka wojna północna przyniosła okupację szwedzką w latach 1704 -1705 (przebywał wówczas tutaj przez kilka miesięcy król Karol XII) i przemarsze wojsk rosyjskich (1707 r.).
Kolejne straty przyniósł pobyt wojsk saskich w 1733 r.. Ludność miasta zdziesiątkowała dodatkowo zaraza w latach 1710 - 1711.
Rawicz zaczął się odradzać około połowy XVIII w. W latach 1753 - 1756 wybudowano ratusz, na którym 1783 r. założono jeden z pierwszych piorunochronów na ziemiach polskich.
Rozwój miasta w dużej mierze wiązał się z rozkwitem rzemiosła. Działało wówczas w mieście 1107 mistrzów w 83 zawodach. Skupiali się oni w cechach. Najważniejszym z nich był cech sukienniczy, założony w 1640 r. W ostatnich latach XVIII w. Rawicz zajmował pierwsze miejsce wśród wielkopolskich ośrodków tkactwa sukiennego. Rozwój rzemiosła oraz handlu przyczyniał się do bogacenia miasta i jego mieszkańców. Powstało wtedy wiele budynków mieszkalnych i zabudowań o charakterze przemysłowo-handlowym. Rawicz miał wówczas między innymi 74 wiatraki, 2 browary, gorzelnię, 3 farbiarnie, rzeźnię, cegielnię.
Okres zaborów
W wyniku II rozbioru Polski w 1793 ziemia rawicka stała się częścią Prus. Mimo kolejnych pożarów w 1794 i w 1801 r. (spłonęła trzecia część miasta) Rawicz był drugim po Poznaniu największym miastem w Wielkopolsce. Kongres wiedeński w 1815 r. włączył miasto do Wielkiego Księstwa Poznańskiego, które stanowić miało część Prus o ograniczonej autonomii. W 1886 r. władze pruskie dokonały nowego podziału administracyjnego Wielkiego Księstwa Poznańskiego. Utworzono powiat rawicki, co miało duże znaczenie dla jego dalszego rozwoju społeczno - gospodarczego. Liczył on około 48 tysięcy mieszkańców i pod względem gęstości zaludnienia zajmował pierwsze miejsce w Wielkopolsce.
Rawicz między wojnami
I wojna światowa przerwała okres rozwoju gospodarczego. Jednocześnie dynamizacji uległ polski ruch niepodległościowy. Wielu polskich rawiczan wzięło udział w powstaniu wielkopolskim[5]. Na ziemi rawickiej znajdowało się jedno z centrów powstania, tutaj też najdłużej trwały zacięte walki. Przywódcą powstania w powiecie rawickim był Ignacy Busza.Ostatecznie powiat rawicki znalazł się w obrębie państwa polskiego po prawie roku od zakończenia powstania, dopiero 17 stycznia 1920 r.
W okresie międzywojennym Rawicz, mimo odpływu ludności niemieckiej, pozostawał miastem wielonarodowościowym i zróżnicowanym wyznaniowo. Najliczniejsza była społeczność katolicka, żyli tu też ewangelicy oraz wyznawcy judaizmu i prawosławia. Rawickie w latach międzywojnia było regionem rolniczym.
1 września 1939 r. wkroczył do Rawicza mały oddział niemiecki i nastąpiło przejęcie władzy przez okupanta oraz powołanie tymczasowego burmistrza. Niemiecki oddział wycofał się, ale hitlerowcy zajęli ponownie miasto 5 września. Pierwsze egzekucje na ludności polskiej miały miejsce już w październiku 1939 r. W rawickim więzieniu w latach okupacji zamordowano około 1300 osób. W latach 1939 - 1941 z miasta wysiedlono większość Polaków do Generalnego Gubernatorstwa, a w zamian sprowadzono Niemców w ramach akcji przesiedleńczej Heim ins Reich. 22 stycznia 1945 r. niespodziewany atak czołgów 4 armii pancernej 1. Frontu Ukraińskiego Armii Czerwonej zaskoczył Niemców, którzy wycofali się z miasta.
Władzę przejęła Komenda Wojenna Armii Czerwonej. W mieście przebywało wtedy do 1946 r. około 15 tysięcy Rosjan. Ponurą sławę zyskało rawickie więzienie, gdzie od lata 1945 r. więziono tu byłych żołnierzy Armii Krajowej i działaczy opozycyjnych. Rawicz w latach 1945 -1956 był jednym z największych i najcięższych więzień, przez które przewinęło się ponad 19 tysięcy więźniów politycznych, a liczba udokumentowanych ofiar reżimu wynosi 142 osoby. W Rawiczu byli więzieni liczni żołnierze Polski podziemnej, działacze niepodległościowi, prześladowani żołnierze PSZ na Zachodzie, m.in. Stanisław Skalski.
Okres po II wojnie światowej
Po wyzwoleniu przystąpiono do usuwania śladów zniszczeń wojennych. Najbardziej dynamiczny okres rozwoju Rawicza przypadł na przełom lat 60. i 70. Powstało wówczas wiele nowych zakładów, zmodernizowano infrastrukturę miasta, wzrosło budownictwo mieszkaniowe. Po reformie administracyjnej w połowie 1975 r. Rawicz znalazł się w granicach województwa leszczyńskiego, stając się jednym z najważniejszych jego ośrodków. Po reorganizacji państwa od stycznia 1999 r. Rawicz ponownie stał się siedzibą powiatu w województwie wielkopolskim
Komentarze (0)
Wysyłając komentarz akceptujesz regulamin serwisu. Zgodnie z art. 24 ust. 1 pkt 3 i 4 ustawy o ochronie danych osobowych, podanie danych jest dobrowolne, Użytkownikowi przysługuje prawo dostępu do treści swoich danych i ich poprawiania. Jak to zrobić dowiesz się w zakładce polityka prywatności.