Emerytura pomostowa przysługuje osobom, które wykonywały pracę w szczególnych warunkach lub o szczególnym charakterze. Takimi pracownikami są osoby, które w pełnym wymiarze czasu wykonują, m.in. prace pod ziemią, na wodzie i pod wodą, w powietrzu, w warunkach gorącego i zimnego mikroklimatu, bardzo ciężkie prace fizyczne, prace w warunkach podwyższonego ciśnienia atmosferycznego.
\r\nDo tej grupy należą również: rybacy morscy, personel pokładowy samolotów, garbarz pracujący przy obróbce mokrych skór, pracownik fizyczny w podziemnych kanałach ściekowych itd., a także tancerze zawodowi ubezpieczeni z tytułu działalności artystycznej.
Pracownikami wykonującymi prace o szczególnym charakterze są osoby, które w pełnym wymiarze czasu są zatrudnieni przy pracach o szczególnym charakterze. Są to, np.: maszyniści pojazdów trakcyjnych, kierowcy pojazdów uprzywilejowanych, operatorzy żurawi wieżowych, do obsługi których są wymagane uprawnienia kategorii IŻ lub równorzędne oraz dźwignic portowych lub stoczniowych oraz członkowie zespołów ratownictwa medycznego.
Za pracowników wykonujących prace w szczególnych warunkach lub o szczególnym charakterze ustawa uważa również osoby zatrudnione przed 1 stycznia 2009 roku, stale i w pełnym wymiarze czasu, przy pracach w szczególnych warunkach lub w szczególnym charakterze.
Przy ustalaniu co najmniej 15-letniego okresu zatrudnienia w szczególnych warunkach lub o szczególnym charakterze sumuje się okresy pracy przebyte przed dniem 1 stycznia 2009 roku, jako okresy pracy w szczególnych warunkach lub w szczególnym charakterze w rozumieniu dotychczasowych przepisów, wykonywanej stale i w pełnym wymiarze czasu pracy oraz przebyte zarówno przed 1 stycznia 2009 roku, jak i po 31 grudnia 2008 roku okresy pracy wymienionej w nowych wykazach prac, stanowiących załączniki do ustawy.
Przykład: Ubezpieczona, urodzona w kwietniu 1957 roku, udokumentowała następujące okresy pracy w szczególnych warunkach: od dnia 1 stycznia 1996 roku do dnia 31 grudnia 1998 roku (3 lata) - prace w szczególnych warunkach zaliczane do wykazu A, od dnia 1 stycznia 1999 roku do dnia 31 grudnia 2009 roku (10 lat) - prace w szczególnych warunkach zaliczane do wykazu B, od dnia 1 stycznia 2010 roku do dnia 30 kwietnia 2012 roku
(2 lata i 4 miesiące) - prace w szczególnych warunkach, wymienione w załączniku nr 1 do ustawy. Zainteresowana do dnia 30 kwietnia 2012 roku udowodniła co najmniej 15-letni okres pracy w szczególnych warunkach.
Przy ustalaniu okresu pracy w szczególnych warunkach lub o szczególnym charakterze nie uwzględnia się okresów niewykonywania pracy, za które pracownik otrzymał wynagrodzenie lub świadczenie z ubezpieczenia społecznego w razie choroby i macierzyństwa. Wliczeniu nie podlegają więc okresy: niezdolności do pracy, za które zostało wypłacone wynagrodzenie, zasiłek chorobowy lub świadczenie rehabilitacyjne, za które pracownik otrzymał zasiłek opiekuńczy lub macierzyński. W przypadku nauczycieli dodatkowo nie uwzględnia się, m.in., okresów: urlopu dla poratowania zdrowia, urlopu szkoleniowego, przebywania na urlopie na dalsze kształcenie się, pozostawania w stanie nieczynnym. Nie bierze się także po uwagę okresów urlopu wychowawczego, urlopu bezpłatnego oraz służby wojskowej.
Przy ustalaniu stażu składkowego i nieskładkowego wymaganych do przyznania emerytury pomostowej ZUS, nie uwzględnia okresów opłacania składek na ubezpieczenie społeczne rolników oraz okresów prowadzenia gospodarstwa rolnego lub pracy w tym gospodarstwie przypadających przed dniem objęcia ubezpieczeniem społecznym rolników z tego tytułu. Okresy nieskładkowe podlegają uwzględnieniu w wymiarze nieprzekraczającym 1/3 udowodnionych okresów składkowych.
Emerytura pomostowa na ogólnych zasadach przysługuje pod warunkiem rozwiązania stosunku pracy. Jeśli pracownik był zatrudniony u kilku pracodawców - w celu nabycia prawa do tej emerytury - musi rozwiązać wszystkie stosunki pracy. Przyznanie tego świadczenia nie jest uzależnione od tego, czy osoba wnioskująca o to świadczenie była przed przejściem na emeryturę zatrudniona w ramach stosunku pracy. Prawo do emerytury pomostowej może więc nabyć również wtedy, gdy przed zgłoszeniem wniosku prowadziła, np. pozarolniczą działalność, działalność rolniczą, a także wtedy, gdy nie była w tym czasie aktywna zawodowo.
(abi)
\r\n
\r\n
Warunkiem przyznania emerytury pomostowej na ogólnych zasadach jest również wykonywanie pracy:
w szczególnych warunkach lub w szczególnym charakterze przed 1 stycznia 1999 r., przez co najmniej 1 dzień oraz
w szczególnych warunkach lub o szczególnym charakterze po 31 grudnia 2008 r. przez co najmniej 1 dzień.
\r\n
\r\n
Ustalanie okresów składkowych i nieskładkowych
Przy ustalaniu wymaganego do przyznania emerytury pomostowej stażu składkowego i nieskładkowego (20 lat dla kobiet i 25 lat dla mężczyzn) uwzględnia się:
okresy składkowe, takie jak, m.in., okresy opłacania składek na ubezpieczenia społeczne (np. okresy zatrudnienia, prowadzenia działalności gospodarczej, wykonywania pracy na podstawie umowy-zlecenia, pobierania zasiłku dla bezrobotnych), a także niektóre okresy, za które składka nie została opłacona, gdyż nie było takiego obowiązku (np. okres zasadniczej służby wojskowej),
okresy nieskładkowe, tj. okresy braku aktywności zawodowej, za które nie zostały odprowadzone składki na ubezpieczenia społeczne (m.in. okresy pobierania wynagrodzenia za czas niezdolności do pracy, zasiłku chorobowego, świadczenia przedemerytalnego, okresy studiów wyższych).
\r\n
\r\n
Z możliwości przejścia na emeryturę pomostową na ogólnych zasadach może skorzystać pracownik, który spełnia łącznie następujące warunki:
urodził się po 31 grudnia 1948 roku,
ukończył co najmniej 55 lat (kobieta) lub 60 lat (mężczyzna),
udowodnił okres pracy w szczególnych warunkach lub o szczególnym charakterze wynoszący co najmniej 15 lat,
posiada okres składkowy i nieskładkowy wynoszący co najmniej 20 lat dla kobiet i 25 lat dla mężczyzn,
przed 1 stycznia 1999 rokiem wykonywał pracę w szczególnych warunkach lub w szczególnym charakterze wymienioną w dotychczasowych przepisach lub w nowych wykazach prac,
po 31 grudnia 2008 roku wykonywał pracę w szczególnych warunkach lub o szczególnym charakterze wymienioną w nowych wykazach prac,
rozwiązał stosunek (stosunki) pracy.
