Ujawnione ostatnio przez media plany wprowadzenia egzaminu z religii jako przedmiotu maturalnego na nowo podsyciły dyskusję o celowości nauczania religii w szkołach.

Przedmiot  "nauka religii" po wieloletniej przerwie został ponownie wprowadzony do szkół w roku 1989. Możliwość prowadzenia katechezy w placówkach oświatowych gwarantuje zapis w Konstytucji RP. 

 Art. 53.4. Religia kościoła lub innego związku wyznaniowego o uregulowanej sytuacji prawnej może być przedmiotem nauczania w szkole, przy czym nie może być naruszona wolność sumienia i religii innych osób.

Gwarancje dla Kościoła Katolickiego

Z Kościołem Katolickim zawarto ponadto osobną umowę, Konkordat, w którym państwo polskie gwarantuje, że:

• Szkoły publiczne podstawowe i ponadpodstawowe oraz przedszkola, prowadzone przez organy administracji państwowej i samorządowej, organizują zgodnie z wolą zainteresowanych naukę religii w ramach planu zajęć szkolnych i przedszkolnych.
• Program nauczania religii katolickiej oraz podręczniki opracowuje władza kościelna i podaje je do wiadomości kompetentnej władzy państwowej.
• W sprawach treści nauczania i wychowania religijnego nauczyciele religii podlegają przepisom i zarządzeniom kościelnym, a w innych sprawach przepisom państwowym.

O programie decyduje kościół

W szkołach i przedszkolach powiatu rawickiego naucza się wyłącznie religii katolickiej. O tym, czego będą się uczyć dzieci, decyduje Kościół.  

- Zadaniem katechezy jest doprowadzenie człowieka nie tylko do spotkania z Jezusem, ale do zjednoczenia, a nawet głębokiej z Nim zażyłości - czytamy w Podstawie Programowej opracowanej przez Konferencję Episkopatu.

Nauczanie religii prowadzi się w wymiarze dwóch godzin lekcyjnych tygodniowo. Ocena z religii nie wpływa na promocję do następnej klasy lub ukończenie szkoły, ale jest wliczana do średniej ocen ucznia. Religia jest nieobowiązkowa. Uczeń może wybrać zajęcia z religii lub etyki, może też wybrać obydwa te przedmioty lub żaden z nich.

Kto płaci za nauczanie religii?

Gdy chęć nauki religii wyrazi więcej niż 7 uczniów, szkoła lub przedszkole zatrudnia katechetę, wyznaczonego przez władze kościelne. Otrzymuje on wszystkie przywileje związane z Kartą Nauczyciela, ale jego kwalifikacje zawodowe określa kościół. Wynagrodzenia katechetów są podobne jak nauczycieli, wypłacane przez państwo oraz z budżetów organów prowadzących placówki.

Akcja "Świecka szkoła"

Z początkiem roku, najpierw na Pomorzu, potem w Wielkopolsce i w całym kraju została zainicjowana akcja ujawniania kosztów nauki religii w szkołach.

- Celem akcji jest uświadomienie lokalnych społeczności, że na organizację tych nieobowiązkowych lekcji w czasie kryzysu w oświacie gminy wydają poważne sumy, w tym także z własnych budżetów, ponieważ od lat subwencja z budżetu państwa nie wystarcza na utrzymanie szkół - mówi Paweł Nijakowski, organizator akcji na terenie Wielkopolski. Społecznicy wysłali zapytania o koszty religii do wszystkich powiatów i gmin jako do organów prowadzących szkoły i przedszkola. Swoje wyliczenia publikują na Facebooku w grupie "Świecka Szkoła WLKP" oraz stronie "Cena Katechezy".

W roku 2018 w placówkach publicznych nauczało około 22.000 katechetów. Ich pensje kosztowały 1 miliard 482 mln zł. (źródło: odpowiedź na interpelację posła Marka Sowy)

Ile kosztuje religia w powiecie rawickim?

Według uzyskanych danych w roku szkolnym 2019/2020 w placówkach powiatowych na wynagrodzenia nauczycieli religii wydano 497.888 zł. Całość pochodziła z subwencji oświatowej.

Koszty religii w gminie Bojanowo

W roku szkolnym 2019/2020 na wynagrodzenia nauczycieli religii wydano kwotę 310.610 zł. W całości zapłacił za nie budżet państwa.

Społecznicy "Świeckiej Szkoły" obliczyli, że jest to kwota 432 zł, wydana rocznie na jednego ucznia, niezależnie czy bierze udział w lekcjach religii, czy nie.

Cena religii w gminie Jutrosin

W roku szkolnych 2019/2020 w prowadzonych przez gminę placówka na katechetów przeznaczono 365.288 zł. Według danych "Świecka szkoła WLKP" stanowi to około 360 zł rocznie na jednego ucznia. Całość pokryto z subwencji oświatowej budżetu państwa.

Wydatki na katechetów w gminie Miejska Górka

W ubiegłym roku szkolnym gmina Miejska Górka wydała na wynagrodzenia katechetów 375.718 zł, z czego 19.114 zł gmina musiała dopłacić z własnego budżetu. Na jednego ucznia przypada ok. 326 zł rocznie.

Wynagrodzenia katechetów w gminie Rawicz

W roku szkolnych 2019/2020 wydano kwotę 1.433.525 zł. Centrum Usług Wspólnych z którego pochodzą dane, nie ma informacji, jaka część tej kwoty pochodzi ze środków własnych gminy. Według wyliczeń administratorów profilu CenaKatechezy w przeliczeniu na jednego ucznia daje to 391,67 zł na rok.

Gmina Pakosław "nie dysponuje danymi"

Spośród wszystkich samorządów powiatu rawickiego tylko gmina Pakosław nie udzieliła informacji o kwotach wydanych na katechezę. Gmina jest organem prowadzącym cztery placówki - dwie szkoły podstawowe i dwa przedszkola, jednak poinformowała, że nie dysponuje szczegółowymi danymi w zakresie wydatków na nauczanie religii. Zainteresowanych odesłano bezpośrednio do poszczególnych placówek. Gdy tylko nadejdą stamtąd kwoty, opublikujemy je na Rawicz24.pl.

Jak łatwo obliczyć, koszt prowadzenia lekcji religii katolickiej w publicznych szkołach i przedszkolach powiatu rawickiego w zeszłym roku szkolnym wyniósł około 3 miliony złotych, nie uwględniając gminy Pakosław. Ale to nie wszystko. Samorządy wypłacają także dotacje placówkom niepublicznym. Nie wiadomo, jaka ich część jest wydawana na katechetów, gdyż placówki nie wykazują tegoi w rozliczeniu.

Jednym z zamierzeń inicjatorów akcji "Świecka szkoła" jest jak najszersze rozpowszechnianie zebranych informacji.

- Nasz plan zakłada udostępnienie kosztów lekcji religii ze wszystkich polskich gmin i powiatów w formie interaktywnej, łatwej w obsłudze tabeli oraz mapki, tak by były solidne podstawy do szerokiej debaty publicznej na temat metod dojścia do realnego rozdziału państwa od kościoła w sektorze edukacji - mówi Paweł Nijakowski.