Czy odmowa podania znieczulenia zewnątrzoponowego podczas porodu, może rodzić po stronie lekarza, bądź szpitala jakąś odpowiedzialność? \r\n
\r\nZgodnie z art. 6 ust. 1 ustawy o Prawach pacjenta i Rzeczniku Praw Pacjenta, pacjent ma prawo do świadczeń zdrowotnych odpowiadającym wymaganiom aktualnej wiedzy medycznej. Stosownie zaś do art. 7 ust. 2 powołanej wyżej ustawy, w przypadku porodu pacjentka ma prawo do uzyskania świadczeń zdrowotnych związanych z porodem. Takim jest jest znieczulenie zewnątrzoponowe. Znieczulenie to jest refundowane przez NFZ jako jedna z procedur medycznych i winno być świadczone nieodpłatnie. Odmowa wykonania tego świadczenia może być oparta wyłącznie na obiektywnych kryteriach medycznych związanych z prowadzonym porodem.
Przesłanką obiektywną nie jest wadliwa organizacja szpitala. Szpital powinien bowiem zapewnić taką organizację, czyli odpowiedni personel i sprzęt medyczny, aby mieć możliwość udzielania świadczeń medycznych, do których jest zobowiązany. Jeżeli szpital nie zapewni zatem organizacyjnej możliwości wykonania świadczenia, ponosi za to odpowiedzialność. Nie należy zatem traktować jako usprawiedliwienia braku lekarzy anestozjologów, bądź środków medycznych.
Nieuzasadniona odmowa wykonania znieczulenia przez lekarza może po jego stronie rodzić odpowiedzialność cywilną oraz dyscyplinarną. Lekarz jest zobowiązany do udzielania świadczeń medycznych zgodnie z Kartą Praw Pacjenta i refundowanych przez NFZ. Nieuzasadniona odmowa stanowi zatem o zawinieniu, a jeżeli jest związana z bólem i cierpieniem jak przy porodzie, może być rozpatrywana w charakterze deliktu, niewykonania umowy albo naruszenia dobra osobistego. Zważyć jednak należy, że niewykonanie umowy nie stanowi przesłanki do zadośćuczynienia, co może w wykluczać w tej sytuacji odpowiedzialność majątkową szpitala. Co prawda, pojawiają się postulaty zmiany w tym zakresie i dopuszczenia zadośćuczynienia w przypadku niewłaściwego wykonania umowy, to jednak nie znajdują one uzasadnienia w aktualnym stanie prawa. Pozostaje zatem powoływanie się na popełnienie czynu niedozwolonego, czyli w tym wypadku sprzecznego z prawami pacjenta. Zadośćuczynienie musi być jednak związane w tej sytuacji z uszkodzeniem ciała lub rozstrojem zdrowia, które będą przyczyną cierpienia. Samo cierpienie nie jest zatem przesłanką wystarczającą do przyznania zadośćuczynienia.
W tej sytuacji podstawą żądania zadośćuczynienia może być naruszenie dobra osobistego pacjentki do uzyskania świadczeń medycznych, które są aktualne z wiedzą medyczną, związane są z porodem oraz dobra osobistego w postaci prawa do wolności od bólu i cierpienia. Ponadto art. 4 ust. 1 ustawy o Prawach pacjenta i Rzeczniku Praw Pacjenta stanowi samoistną podstawę do przyznania zadośćuczynienia. W razie bowiem zawinionego naruszenia praw, sąd może przyznać poszkodowanemu odpowiednią sumę tytułem zadośćuczynienia na podstawie art. 448 Kodeksu cywilnego. W przedmiotowej sprawie rozważamy naruszenie prawa pacjenta do uzyskania świadczenia medycznego.
Oczekując na poród, warto uzyskać wpierw zaświadczenie lekarza prowadzącego o wskazaniach do zastosowania znieczulenia i poinformować wcześniej szpital o chęci skorzystania z tego świadczenia. W przypadku odmowy, należy zażądać jej treści na piśmie, co pozwoli wystąpić z ewentualnym roszczeniem. Oprócz zadośćuczynienia, pacjent może złożyć skargę na lekarza w Izbie Lekarskiej albo w NFZ na szpital.
\r\n
Wojciech Dominiak
adwokat
Adwokacka Spółka Partnerska Malczewski Stoczczak Matyaszczyk w Rawiczu
