Maszkaron na secesyjnym budynku użyteczności publicznej

W okresie zaborów mieścił się tam Sąd Obwodowy, ale również Urząd Skarbowy. Po odzyskaniu niepodległości Sąd Grodzki. W okresie okupacji podczas II wojny światowej działał w Sąd Obwodowy (Amtsgericht). Był to sąd I instancji, który podlegał Sądowi Krajowemu w Lesznie (Landgericht Lissa). Do jego kompetencji należało rozpatrywanie drobnych spraw karnych o niskim wymiarze kary oraz spraw cywilnych spornych i niespornych. W tym budynku umiejscowiony był również Urząd Pracy (Arbeitsamt) - organ niemieckiej administracji państwowej zajmujący się sprawami zatrudnienia.

Po zakończeniu II wojny światowej do 1950 roku budynek był siedzibą starostwa powiatowego, później Prezydium Powiatowej Rady Narodowej. Powiat, jako jeden z trójstopniowego organu administracji państwowej, przetrwał do 1 czerwca 1975 r., kiedy to wprowadzono dwustopniowy podział administracyjny państwa, a powiaty zlikwidowano (wcześniej zlikwidowano gromady - 1 stycznia 1973 r. - tworząc większe gminy). W tym momencie Rawicz przestał być miastem powiatowym, stał się siedzibą władz miejskich (w tym budynku), a z dniem 1 stycznia 1976 r. - władz gminnych, wchodząc w skład województwa leszczyńskiego. Powiat rawicki na nowo miał zaistnieć, jako powiat ziemski, dopiero w 1999 r., kiedy reforma administracyjna przywróciła trzy stopniowy podział terytorialny kraju.

Niespotykanym elementem na budynkach użyteczności publicznej jest maszkaron*, znajdujący się pod balkonem z ozdobną, kutą balustradą. Nie rzuca się w oczy, bardziej zawraca się uwagę na pięknie zdobioną ścianę frontową z imitacją kolumn jońskich, okna i misterną, cudną lukarnę.

*Secesja jako kierunek w architekturze rozwijała się w latach 1890 -1925, lecz zasadniczy rozkwit trwał od około 1905. Cechowała ją forma o bogatej ornamentyce. Budynki użyteczności publicznej, choć wykazujące się innowacyjnością, korzystały z wątków romantycznych i elementów zarówno neoromańskich, jak i neogotyckich. Respekt wobec natury przejawiał się w ornamencie i strukturze budynku. Wśród ornamentyki secesyjnej pojawiają się stylizowane formy roślinne, postacie i maski długowłosych kobiet, formy przypominające niekiedy draperie lub skórę, reliefy wypełniają niekiedy całą powierzchnię ścian zewnętrznych. Elewacje posiadają ciągłą i płynnie przechodzącą powierzchnię, widoczne jest zamiłowanie do miękkich i krzywych linii i wyobleń. Ornament obejmuje także detale wykończenia budynku, takie jak klamki, balkony czy balustrady schodów.

*Maszkaron lub maskaron to rzeźbiarski motyw dekoracyjny w postaci stylizowanej głowy ludzkiej lub fantastycznej postaci, stosowany w rzeźbie architektonicznej i rzemiośle artystycznym. Stosowany był jako ozdoba np. kapitelu, wspornika, kolumny, zwornika, najczęściej w okresie gotyku, renesansu, manieryzmu oraz baroku. Najbardziej znane w Polsce są maszkarony na krakowskich Sukiennicach, a w Europie - na katedrze Notre-Dame w Paryżu. Rzygacze, gargulce i maszkarony umieszczano zwykle na zewnętrznych łukach i dachach świątyń: ostrzegały przed złem, ale jednocześnie chroniły przed nim, gdyż wierzono, że demony muszą uciec, gdy zobaczą własny obraz.

Źródło: Wikipedia