„W obliczu Boga Wszechmogącego w Trójcy Świętej Jedynego ślubuję, że Polsce, Ojczyźnie mojej i sprawie całego Narodu Polskiego zawsze i wszędzie służyć będę, że kraju Ojczystego i dobra narodowego do ostatniej kropli krwi bronić będę, że Komisarzowi Naczelnej Rady Ludowej w Poznaniu i dowódcom, i przełożonym swoim mianowanym przez tenże Komisariat, zawsze i wszędzie posłuszny będę, że w ogóle tak zachowywać się będę, jak przystoi na mężnego i prawego żołnierza-Polaka, że po zjednoczeniu Polski złożę przysięgę żołnierską, ustanowioną przez polską zwierzchność państwową” - tymi słowami rozpoczęła się niedzielna (19.01.2025) uroczystość, którą prowadziła Kamila Malecha, dyrektor biblioteki w Jutrosinie.

Zaznaczyła, że to słowa wypowiedziane przez powstańców wielkopolskich 19 stycznia 1919 r. w jutrosińskim kościele parafialnym podczas złożenia uroczystej przysięgi, którą przyjął dotychczasowy dowódca oddziału powstańczego Tadeusz Karłowski w obecności dowódcy oraz kapelana 1. Pułku Piechoty na powiat rawicki Ignacego Buszy i Romana Dadaczyńskiego oraz dowódcy VI okręgu wojskowego z siedzibą w Jarocinie Zbigniewa Ostroróg-Gorzeńskiego.

Wręczenie pamiątkowych tabliczek odbyło się drugi raz i ma być kontynuowane w kolejnych latach.

- Niespełna trzy tygodnie temu, 27 grudnia 2025 r. obchodziliśmy 106-tą rocznicę wybuchu powstania wielkopolskiego 1918-1919. Do Jutrosina powstanie wielkopolskie dotarło 7 stycznia 1919 r. Był to dzień, w którym powstańcy bezkrwawo zajęli Jutrosin oraz wszystkie okoliczne miejscowości, obsadzając je oddziałami powstańczymi. Pamięć o uczestnikach wydarzeń sprzed 106-ciu laty jest dla nas obowiązkiem i dlatego w celu zachowania pamięci o naszych bohaterach Towarzystwo Miłośników Ziemi Jutrosińskiej podjęło działania związane z oznakowaniem grobów powstańców wielkopolskich. Na wniosek rodzin powstańców wielkopolskich zostały przygotowane tabliczki pamiątkowe, które w dniu dzisiejszym zostaną przekazane rodzinom w celu umieszczenia ich na grobach powstańców – mówił w czasie uroczystości Adam Grzelak, członek TMZJ.

Tabliczki wręczyli burmistrz Jutrosina Romuald Krzyżosiak oraz Ireneusz Mikołajewski - prezes Towarzystwa Miłośników Ziemi Jutrosińskiej.

Uczestnicy uroczystości obejrzeli także okolicznościową część artystyczną. Wysłuchali utworu Antoniego Słonimskiego pod tytułem „Polska” w wykonaniu Wiktorii Kaczmarek. Wystąpiła także Dziecięca Grupa Obrzędowa „Szakiety” pod kierownictwem Katarzyny Chmielarczyk i Iwony Eliasz. Zaprezentowano utwory: „My pierwsza brygada”, „Hej chłopcy, bagnet na broń”, „Marsylianka Wielkopolska”, obejrzano również taniec patriotyczny z flagami w wykonaniu uczennic klasy VII Szkoły Podstawowej im. Stanisława Ratajczaka w Szkaradowie.

Organizatorzy przygotowali także wystawę w holu Gminnego Centrum Kultury i Rekreacji w Jutrosinie. Są to fotografie, dokumenty oraz pamiątki związane z powstańcami wielkopolskimi.

UHONOROWANI POWSTAŃCY

Wiktor Kukla urodził się w 1897 r. w Golejewie, po wybuchu powstania wielkopolskiego wstąpił do oddziału powstańczego w Miejskiej Górce biorąc udział w powstaniu w szeregach 1. kompani góreckiej na terenie powiatu rawickiego. Uczestnik wojny polsko-bolszewickiej. Po założeniu rodziny przeprowadził się do Ostój, gdzie prowadził gospodarstwo rolne przez całe życie. Zmarł w 1968 r., spoczywa na cmentarzu parafialnym w Szkaradowie. Tabliczkę odebrali: Zofia Turbańska - córka powstańca oraz Jacek Hauza - wnuk powstańca

Wincenty Lubiatowski urodził się w 1899 r. w Dubinie. Po wybuchu powstania wielkopolskiego wstąpił do kompanii dubińskiej biorąc udział w walkach na terenie powiatu rawickiego. Po powstaniu kontynuował służbę wojskową w oddziałach Żandarmerii Wojskowej do 1932 r. Po założeniu rodziny zamieszkał w Dubinie, gdzie prowadził gospodarstwo rolne. W okresie okupacji hitlerowskiej został skierowany przez władze okupacyjne do prac przymusowych. Zmarł w 1977 r., spoczywa na cmentarzu parafialnym w Borku. Tabliczkę odebrała Joanna Chmielewska.

Edward Łakomy urodził się w 1903 r. w Pawłowie. Po wybuchu powstania wielkopolskiego, mimo młodego wieku jako ochotnik wstąpił do oddziału powstańczego w Jutrosinie biorąc udział w służbach patrolowych oraz szkoleniach wojskowych dla powstańców nieposiadających doświadczenia wojskowego. W okresie dwudziestolecia międzywojennego prowadził gospodarstwo rolne w Pawłowie. Uczestnik kampanii wrześniowej 1939. W latach powojennych prowadził gospodarstwo rolne w Pawłowie, sołtys Pawłowa, współzałożyciel Ochotniczej Straży Pożarnej w Pawłowie. Zmarł w 1981 r., spoczywa na cmentarzu parafialnym w Jutrosinie. Tabliczkę odebrał Mirosław Łakomy - wnuk powstańca.

Franciszek Mądry urodził się w 1895 r. w Szkaradowie. Brał udział w przygotowaniach do powstania wielkopolskiego, prowadząc ewidencję żołnierzy powracających z frontów I wojny światowej. W okresie powstania prowadził kancelarię kompanii szkaradowskiej. Uczestnik wojny polsko-bolszewickiej. W okresie dwudziestolecia międzywojennego pełnił służbę w Straży Celnej. Zmarł w 1941 r., spoczywa na cmentarzu parafialnym w Szkaradowie. Tabliczkę odebrali: Halina Samol, Weronika Pawlak, Mariana Kaczmarka - wnuczki powstańca oraz Alina Winiarska – prawnuczka.

Kasper Nowacki urodził się w 1897 r. w Osieku. Po wybuchu powstania wielkopolskiego wstąpił do oddziału powstańczego w Jutrosinie, biorąc udział w powstaniu na odcinku kompanii jutrosińskiej. Po zakończeniu służby pracował w zakładzie kamieniarskim w Kobylinie, a w latach powojennych prowadził własny zakład kamieniarski w Jutrosinie. Zmarł w 1963 r., spoczywa na cmentarzu parafialnym w Jutrosinie. Tabliczkę odebrała Jolanta Głuszak - wnuczka powstańca.

Wojciech Nowacki urodził się w 1901 r. w Witten na terenie Westfalii. W 1911 r. rodzina przeprowadziła się do Jutrosina. Po wybuchu powstania wielkopolskiego wstąpił do oddziału powstańczego w Jutrosinie, biorąc udział w powstaniu na terenie powiatu rawickiego. Uczestnik wojny polsko-bolszewickiej. Po zakończeniu służby wojskowej angażował się w prace w Ochotniczej Straży Pożarnej pełniąc różne funkcje. Prowadził również restaurację w Jutrosinie pod Złotą Kulą. W latach powojennych pracował jako księgowy w Gminnej Spółdzielni Samopomoc Chłopska w Jutrosinie. Zmarł w 1986 r., spoczywa na cmentarzu parafialnym w Jutrosinie. Tabliczkę odebrała Krystyna Nowacka-Drzażdzyńska – synowa powstańca wielkopolskiego.

Stanisław Oliński urodził się w 1898 r. w Dubinie. Po wybuchu powstania wielkopolskiego wstąpił do oddziału powstańczego w Dubinie, biorąc udział w walkach na terenie powiatu rawickiego. Uczestnik wojny polsko-bolszewickiej. Po zakończeniu służby prowadził w Dubinie zakład krawiecki. Angażował się życie społeczne pełniąc różne funkcje, w tym funkcję sołtysa Dubina. Zmarł w 1985 r., spoczywa na cmentarzu parafialnym w Borku. Tabliczkę odebrała Beata Jasińska - wnuczka powstańca.

Stanisław Pelarczyk urodził się w 1897 r. w Starym Sielcu, po wybuchu powstania wielkopolskiego wstąpił do oddziału powstańczego w Dubinie, biorąc udział w powstaniu na terenie powiatu rawickiego. Po zwolnieniu ze służby założył rodzinę i zamieszkał w Jutrosinie. W okresie II wojny światowej został wysiedlony do Niemiec, gdzie pracował jako robotnik przymusowy. Po wojnie wrócił do Jutrosina, pracując jako pracownik leśny w Lasach Państwowych. Zmarł w 1984 r., spoczywa na cmentarzu parafialnym w Jutrosinie. Tabliczkę odebrał Zenon Juskowski - wnuk powstańca.

Antoni Polowczyk urodził się w Zbrudzewie w pow. śremskim, i tam wstąpił do oddziału powstańczego. Wraz z kompanią śremską został skierowany na front rawicki, uczestnicząc w walkach o Rawicz, podczas których został ranny. W okresie dwudziestolecia międzywojennego pełnił służbę w Straży Granicznej na różnych stanowiskach, w tym sekretarza oraz zastępcy Komisariatu Straży Granicznej w Jutrosinie. Brał udział w kampanii wrześniowej 1939 r. Był żołnierzem Armii Krajowej. W 1944 r. został aresztowany i osadzony w obozie NKWD w Borowiczach, gdzie zmarł w kwietniu 1945 r. Symboliczne prochy Antoniego Polowczyka zostały złożone na jutrosińskim cmentarzu w 1992 r. Tabliczkę odebrał Paweł Polowczyk - wnuk powstańca.

Stanisław Śliwa urodził się w 1893 r. w Szkaradowie. Po wybuchu powstania wielkopolskiego wstąpił do kompanii szkaradowskiej, biorąc udział w powstaniu na jej odcinku. Uczestnik wojny polsko-bolszewickiej. Po zakończeniu służby założył rodzinę i zamieszkał w Dubinie, gdzie prowadził zakład krawiecki. Zmarł w 1948 r., spoczywa na cmentarzu parafialnym w Borku. Tabliczkę odebrała Henryka Szumna - wnuczka powstańca.

Kazimierz Wrzeszcz urodził się w Śląskowie. Po wybuchu powstania wstąpił w szeregi oddziału powstańczego w Jutrosinie, biorąc udział w powstaniu na terenie powiatu rawickiego. Mieszkał z rodziną w Śląskowie, gdzie prowadził gospodarstwo rolne. Wieloletni sołtys Śląskowa. W okresie okupacji hitlerowskiej wysiedlony z własnego gospodarstwa. W latach powojennych prześladowany przez władze komunistyczne w związku ze sprzeciwem wobec prowadzonej polityki rolnej. Wielokrotnie aresztowany i przetrzymywany przez Urząd Bezpieczeństwa. Zmarł w 1964 r. , spoczywa na cmentarzu parafialnym w Borku. Tabliczkę odebrał Grzegorz Wrzeszcz - wnuk powstańca.

CZYTAJ TAKŻE: Klub Senior + w Jutrosinie świętuje 5-lecie - działa od 2020 roku

Przeczytaj jeszcze