Dietetyk kliniczny analizuje nawyki żywieniowe, styl życia, objawy oraz wyniki badań laboratoryjnych, jeśli są dostępne. Na tej podstawie może zaproponować zmiany w jadłospisie, suplementację i ew. skierowanie na dalszą diagnostykę (np. do internisty lub endokrynologa).
"Czułam się wyczerpana, choć wyniki były w granicach normy. Dietetyk online zauważył, że to może być niedobór witaminy D i magnezu. Zaczęłam suplementację. Miesiąc później wróciła energia." - mówi pani Ula, pacjentka MED24.
Czy dietetyk może zlecać badania na niedobory?
Tak, dietetyk może wskazać pacjentowi badania które warto wykonać. Pacjent wykonuje je we własnym zakresie. Wyniki trafiają do analizy na kolejnej wizycie dietetycznej i pomagają dobrać plan żywieniowy.
Jakie symptomy mogą wskazywać na niedobór witamin?
Objawy niedoborów bywają niespecyficzne, ale ich nasilenie i długość trwania powinny skłonić do konsultacji. Do najczęstszych symptomów należą:
- chroniczne zmęczenie i osłabienie,
- zaburzenia koncentracji, tzw. mgła umysłowa,
- bóle i zawroty głowy,
- łamliwość paznokci, sucha skóra,
- wypadanie włosów,
- spadek odporności, częste infekcje,
- skurcze mięśni, drżenie powiek,
- zaburzenia nastroju, drażliwość,
- zajady, pękanie kącików ust,
- bladość, sińce pod oczami,
- spowolniona regeneracja po wysiłku.
Kiedy warto rozpocząć suplementację?
Suplementacja powinna być celowana i oparta na ocenie diety oraz objawów. Wskazania do jej wprowadzenia:
- potwierdzone niedobory w badaniach laboratoryjnych,
- wywiad wskazujący na ubogą dietę lub ograniczenia pokarmowe,
- przewlekłe zmęczenie, problemy skórne, pogorszenie odporności,
- okresy wzmożonego zapotrzebowania: stres, rekonwalescencja, intensywny trening,
- diety eliminacyjne (np. bezglutenowa, wegańska),
- zaburzenia wchłaniania (np. SIBO, IBS, celiakia).
Rola dietetyka w diagnostyce niedoborów
Dietetyk nie tylko ocenia jadłospis, ale także rozpoznaje wzorce objawów i pomaga powiązać je z możliwymi niedoborami. Może zaproponować:
- analizę 7-dniowego dzienniczka żywieniowego,
- ocenę stylu życia, snu, stresu, aktywności fizycznej,
- dobór badań krwi na podstawie wywiadu (wit. D3, B12, ferrytyna, magnez, wapń, kwas foliowy),
- wsparcie w interpretacji wyników,
- zaplanowanie korekty diety i suplementacji.
Jakie produkty warto włączyć do diety?
W zależności od niedoboru, dietetyk może zaproponować:
- witamina D3: tłuste ryby morskie (łosoś, makrela), żółtka jaj, produkty wzbogacane w witaminę D,
- witamina B12: mięso, jaja, nabiał, wzbogacone napoje roślinne,
- kwas foliowy: warzywa liściaste (szpinak, rukola), rośliny strączkowe,
- żelazo: czerwone mięso, podroby, jaja, pestki dyni, rośliny strączkowe,
- witamina C: papryka, kiwi, cytrusy, truskawki,
- wapń: nabiał, sezam, tofu, jarmuż,
- magnez: kakao, pestki dyni, orzechy, kasze,
- witamina A: wątróbka, jaja, marchew, dynia, morele suszone.
