Artykuł zaczyna się wręcz entuzjastycznie: „Gromada Jeziora w gminie Jutrosin w dniu 21 października całkowicie wykonała swój roczny plan dostawy zboża”. Potem wspomina się o gromadzie Dubin, skąd na 27 wozach do punktu skupu w Jutrosinie dostarczono 18 ton zboża.
Dalej już nie jest tak optymistycznie. Okazuje się, że trzy gromady z gminy Chojno (Białykał, Sowy, Pomocno) są „pod kreską”: „... tylko 5 chłopów całkowicie wykonało plan odstawy, a 32 nie oddało ani kilograma zboża, zaś 33 spełniło ten obowiązek w granicach od 3 do 18”. Zgodnie z wymową artykułu, ulegli „wrogiej, kułackiej propagandzie”.
Na uroczystych sesjach rad narodowych - „Między innymi w Rawiczu, Chojnie, Bojanowie 35 małorolnym i średniorolnym chłopom wręczone zostały honorowe dyplomy za to, że jeszcze w sierpniu wykonali swój roczny plan odstawy zboża”. Tych, którzy tego planu nie wykonali Kolegium Orzekające* ukarało wysokimi grzywnami. Z imienia i nazwiska wymieniono 10 gospodarzy z gminy Jutrosin, 5 z gminy Chojno, tylu również z gminy Miejska Górka oraz 2 z gminy Bojanowo. Orzeczone grzywny były bardzo dotkliwe, różnej wielkości, od 1000 zł nawet do 3000 zł. Przeciętne wynagrodzenie w gospodarce narodowej w tym czasie, jak podaje Główny Urząd Statystyczny, wynosiło miesięcznie 550 zł.
W tym numerze „Gazetki Rawickiej” zamieszczono również kilka wierszyków, z założenia piętnujących kułaków:
W Szymanowie żyją tacy,
Którzy mówią wkrąg „cześć pracy!”
Lecz dla świata pracy czci tej
Nie ma nawet w mgle spowitej,
zboże bowiem pokryjomu
Na targ wiozą z swego domu
I nie myśląc o odstawie,
Szkodzą narodowej sprawie.
I jeszcze dwie fraszki, z tytułami: „Korzyść. Kto sprzedaje państwu zboże, Ten sam sobie dopomoże”. I druga: „Plotkarzom. Kiedy kułak chłopa spotka, Już się we wsi szerzy plotka: Lecz kułaka ze te ploty ujmą kary wnet oploty!”.
Taki był ogólnopolski trend „reklamujący” obowiązkowe dostawy.
Propagandowy plakat z lat 50. XX wieku
Podobnie jak ze zbożem wyglądała w powiecie rawickim sytuacja ze skupem mleka. I tutaj również wymienia się gminy mające znaczące zaległości (Konary, Sobiałkowo, Miejska Górka). Pojawiają się również nazwiska „opieszałych gospodarzy”.
Są wśród nich Wasi krewni? Jak wspominali tamte czasy?
*Kolegium do spraw wykroczeń - organ pozasądowy, który od 1951 roku w Polskiej Rzeczypospolitej Ludowej orzekał w pierwszej instancji w sprawach o wykroczenia. Kolegia ds. wykroczeń działały przy organach administracji, a w 1990 roku zostały przejęte przez Ministerstwo Sprawiedliwości, działając od tej pory przy sądach rejonowych.
Żródło: Wikipedia
*Dostawy obowiązkowe - forma kontyngentu, skup przez państwo zwłaszcza produktów rolnych po cenach stałych (zwykle niższych niż wolnorynkowe) ze wszystkich gospodarstw rolnych, w ilości zależnej od ich powierzchni i innych kryteriów. Formalnie obejmowały: 4 zboża, ziemniaki, rośliny strączkowe, rośliny oleiste, siano, słomę i zwierzęta rzeźne, w praktyce egzekwowano tylko świadczenia w zbożu i ziemniakach.
System dostaw obowiązkowych wprowadzony w Polsce w 1951 r., do ok. 1955 stosowany był przez wszystkie kraje komunistyczne w celu regulowania rynku i świadczeń rolnictwa na rzecz industrializacji, po 1955 był ograniczany ze względu na jego ujemne skutki dla produkcji rolnej. W Polsce w latach 1954 - 1959 dostawy obowiązkowe zostały znacznie zmniejszone, ale dopiero w 1972 r. zniesione.
Źródło: Encyklopedia PWN
Komentarze (0)
Wysyłając komentarz akceptujesz regulamin serwisu. Zgodnie z art. 24 ust. 1 pkt 3 i 4 ustawy o ochronie danych osobowych, podanie danych jest dobrowolne, Użytkownikowi przysługuje prawo dostępu do treści swoich danych i ich poprawiania. Jak to zrobić dowiesz się w zakładce polityka prywatności.