Wołanie z ciemności i modlitwa zza krat

W wieczorze poetyckim wzięli udział Danuta Maruwka, Andrzej Golejewski i pomysłodawca, Roman Trawiński, który dokonał wyboru wierszy. Wieczór został przygotowany w oparciu o publikację Barbary Otwinowskiej „Przeciwko złu wiersze i piosenki więzienne 1944 - 1956”.

Teksty poetyckie (razem 28) kilkunastu byłych więźniów najcięższych zakładów karnych w Polsce, m.in. również w Rawiczu, były nie tylko emocjonalnie deklamowane, ale również zaśpiewane. Łączył je tragiczny przekaz tęsknoty za wolnością, poczucie bezsilności wobec terroru, cierpienie, którego końca nie było widać, ale pozostawała nadzieja na zmianę losu i sprawiedliwość dziejową. Często wiersze i piosenki miały charakter modlitwy, dodającej sił na przetrwanie męki.

Końcowym akcentem wieczoru była recytacja przejmującego „Psalmu o kaszy” autorstwa Tadeusza Nowaka.

Z autorów zaprezentowanych więziennych wierszy, najbardziej znaczącą postacią jest Janusz Andrzej Krasiński (Janusz Krasny-Krasiński, ur. 5 lipca 1928 w Warszawie, zm. 14 października 2012 r.) - poeta, prozaik, dramatopisarz, reportażysta, autor słuchowisk radiowych i adaptacji teatralnych.

Kim jest Janusz Andrzej Krasiński, którego wiersze czytano w Rawiczu? 

Podczas II wojny światowej, od 1941r. Był członkiem Szarych Szeregów. Po powstaniu warszawskim znalazł się wraz z matką w obozie przejściowym w Pruszkowie, a następnie w Auschwitz-Birkenau. Po miesiącu został przeniesiony do obozu Hersbruck pod Norymbergą (podobozu KL Flossenbürg). Stamtąd, pod koniec marca 1945 r. został ewakuowany pieszym transportem do Dachau, skąd 29 kwietnia 1945 r. został wyzwolony przez wojska USA. W latach 1945 -1947 przebywał w amerykańskiej strefie okupacyjnej w Niemczech (w Monachium, Wildflecken i Mannheim), gdzie uczęszczał do szkoły średniej i służył w Polskich Oddziałach Wartowniczych.

Powrócił do Polski w 1947 r. Po kilku miesiącach został aresztowany przez Kontrwywiad Wojskowy, pod zarzutem rzekomego szpiegostwa na rzecz wywiadu USA. Został skazany przez Wojskowy Sąd Rejonowy w Warszawie na 15 lat więzienia, przebywał w latach 1947 - 1956 w więzieniach na Mokotowie, Wronkach i Rawiczu. Zwolniono go z więzienia w maju 1956 r. w wyniku amnestii (uniewinniono go z zarzutów dopiero 25 sierpnia 1998 r. przez Sąd Najwyższy).

Powrócił do Warszawy i pracował w drukarni przy ul. Marszałkowskiej, a także jako zastępca magazyniera w przedsiębiorstwie „Arged”. Zadebiutował w 1956 r. na łamach „Po prostu” (nr 39; wiersz „Karuzela”) i tygodnika „Przegląd Kulturalny” (nr 49; opowiadanie „Potworek”). Podjął współpracę z redakcją tygodnika „Współczesność”, w latach 1960 -1966 był reporterem i redaktorem w Redakcji Słuchowisk Teatru Polskiego Radia. W 1964 r. przebywał na stypendium Ministerstwa Kultury i Sztuki w Holandii. W 1965 r. należał do Rady Artystycznej Studenckiego Teatru „Hybrydy”. W latach 1966 -1975 prowadził dział prozy w warszawskim tygodniku „Kultura”. Od 1975 r. został członkiem redakcji miesięcznika „Dialog”, a także recenzentem i doradcą Zespołu Filmowego „Iluzjon” (do 1979). Od 1991 r. był członkiem redakcji pisma „Théâtre en Pologne”.

W swojej twórczości podejmował najczęściej tematy dotyczące historii najnowszej, indywidualnego i zbiorowego cierpienia Polaków w latach II wojny światowej, nazizmu i komunizmu w życiu jednostkowych ofiar systemów totalitarnych.

Odznaczony został Krzyżem Kawalerskim Orderu Odrodzenia Polski (1974 r.) i Złotą Odznaką „Za Pracę Społeczną dla m. Krakowa” (1975 r.).

O odsłonięciu tablicy na budynku dawnego PUBP, upamiętniającej ofiary terroru stalinowskiego oraz głównej części obchodów Narodowego Dnia Pamięci Żołnierzy Wyklętych, można przeczytać TUTAJ