V Ogólnopolski Kongres Centrów Usług Społecznych pod nazwą „Centrum Usług Społecznych jako nośnik zmiany społecznej” odbył się w Jarocinie.

V Ogólnopolski Kongres Centrów Usług Społecznych w Jarocinie

Wydarzenie zostało zrealizowane w ramach projektu „Rozwój Wielkopolskiej Sieci Centrów Usług Społecznych”, współfinansowanego w ramach programu Fundusze Europejskie dla Wielkopolski 2021-2027 oraz ze środków samorządu województwa wielkopolskiego. Za przygotowanie Kongresu odpowiedzialni byli: Regionalny Ośrodek Polityki Społecznej w Poznaniu, Regionalny Ośrodek Polityki Społecznej w Zielonej Górze, Gmina Jarocin, a także krajowe Forum Centrów Usług Społecznych.

CUS-y to instytucje powołane na mocy ustawy z 2019 roku, które zastępują wcześniejsze ośrodki pomocy społecznej. Nie skupiają się tylko na wypłacie świadczeń i obsłudze mieszkańców, ale przede wszystkim na zintegrowanym świadczeniu usług społecznych w zakresie edukacji, zdrowia, opieki nad osobami starszymi czy mieszkalnictwa.

Kongres zgromadził wielu wybitnych specjalistów z zakresu pomocy społecznej. Wszystko po to, aby wskazać, w jaki sposób przekształcanie ośrodków pomocy społecznej w CUS-y pozytywnie wpływa na zmianę społeczną w tym obszarze.

W pierwszych trzech latach 51 gmin zdecydowało się założyć Centra Usług Społecznych. Warto podkreślić, że wśród nich był również Jarocin. W ramach ośrodka prezydenckiego, który prowadzi monitoring CUS-ów, na dzień 1 lutego było ich 108, aktualnie jest ich jeszcze więcej. Tak naprawdę to jest zwiastun, bo tych gmin, które są zainteresowane utworzeniem CUS-ów jest naprawdę sporo - mówi dr. hab. Marek Rymsza doradca prezydenta, przewodniczący Rady ds. Społecznych Narodowej Rady Rozwoju.

CUS-y zmieniły podejście do lokalnej polityki społecznej

Eksperci zgodnie podkreślają, że nowa instytucja zmieniła podejście do lokalnej polityki społecznej.

Idea powstania CUS-ów opiera się na szerokim dostępie do usług społecznych, tak, aby każdy mieszkaniec i mieszkanka danej gminy mogli z nich skorzystać. Kluczowa jest właśnie dostępność usług dla każdego - zaznacza Olimpia Piłat-Pawlak, kierowniczka Działu Rozwoju Kadr Pomocy i Integracji Społecznej Regionalnego Ośrodka Polityki Społecznej w Poznaniu.

Funkcjonowanie CUS oznacza nie tylko większy zakres usług, ale też lepszą ich dostępność. Ma to również fundamentalne znaczenie dla zmian w świadomości - nie tylko samych pracowników, ale co uwypuklono - przede wszystkim społeczeństwa.

Chcieliśmy w pewnym stopniu odczarować pomoc społeczną. Dotąd korzystanie z niej było w pewien sposób stygmatyzujące, bo oznaczało, że jest się w szczególnie trudnej sytuacji. CUS jest dla wszystkich. O stygmatyzacji nie ma więc mowy - podkreśla Olimpia Piłat-Pawlak.

14 Centrów Usług Społecznych działa z powodzeniem w Wielkopolsce

Z kolei, Katarzyna Kretkowska - członkini zarządu Województwa Wielkopolskiego wskazuje, że zainteresowanie tworzeniem centrów jest olbrzymie.

Centra Usług Społecznych okazały się strzałem w dziesiątkę. Powstały jako pilotaż, dobrej zmiany społecznej w Polsce. Ten pilotaż okazał się bardzo celowy. Od początku Wielkopolska włączyła się w tę inicjatywę - tłumaczy Katarzyna Kretkowska.

Zaznacza, że w pilotażowym programie w Wielkopolsce powstało 7 CUS-ów, a kolejnych 7 rozpoczęło działalność w ubiegłym roku.

W tym roku z Programu Fundusze Europejskie dla Wielkopolski mamy zapewnione środki dla kolejnych ośmiu. Natomiast zainteresowanie jest trzykrotnie większe. Gdyby była wiedza o tym, że są środki na ich powołanie, to CUS-ów było jeszcze więcej. Jeżeli nie będzie zwiększona pula środków, to w Wielkopolsce będzie 10% gmin, które będą prowadziły CUS-y, a gmin mamy 226 - wylicza Katarzyna Kretkowska.

Przy okazji podkreśla, że samorząd wojewódzki będzie czynił starania, aby dla gmin było więcej środków na rozruch i funkcjonowanie nowych podmiotów.

W tworzenie CUS-ów w Wielkopolsce jest bardzo zaangażowany Regionalny Ośrodek Polityki Społecznej w Poznaniu.

CUS jest idealnym rozwiązaniem, które w inny sposób traktuje wsparcie dla mieszkańców społeczności lokalnych. Będziemy zachęcać do ich tworzenia. Myślę, że ten kongres będzie mocnym sygnałem dla Polski, że jest to jak najbardziej słuszny kierunek zmian i powinniśmy robić wszystko, aby na poziomie lokalnym, regionalnym, ale i krajowym wspierać te inicjatywy - podkreśla Grzegorz Grygiel, dyrektor Regionalnego Ośrodka Polityki Społecznej w Poznaniu.

Usługi społeczne na przykładzie CUS w Jarocinie

Podczas kongresu zaakcentowano, że na terenie Wielkopolski aktywnie działa jarociński CUS.

Część samorządów jest bardzo aktywna, jeżeli chodzi o implementowanie nowoczesnych rozwiązań w obszarze polityki społecznej, nie bały się wprowadzić zmian. Do nich należy Jarocin, bo tutaj działa Centrum Usług Społecznych z tym szerokim pakietem usług społecznych - np. lokalne kluby rodzinne, czy wspomniane mieszkania dla osób ze spektrum autyzmu. Jarocin wyraźnie wybija się na mapie Wielkopolski. Z jednej strony wielki ukłon w kierunku władz Jarocina, że odpowiadają pozytywnie na zapotrzebowanie na określone usługi, a z drugiej strony duże słowa uznania dla dyrekcji, że jest w stanie co chwilę wychodzić z nową inicjatywą, z nowym pomysłem, szukać dofinansowania tych działań i rozszerzać ofertę CUS-u - podkreśla Grzegorz Grygiel, dyrektor Regionalnego Ośrodka Polityki Społecznej w Poznaniu.

Jarociński CUS realizuje całą dotychczasową działalność pomocy społecznej: pomoc finansową, rzeczową i wszystkie świadczenia. Dzięki współpracy z Biblioteką Publiczną czy Muzeum w Jarocinie, Centrum oferuje szereg usług edukacyjnych, warsztatów, kluby społeczne, kluby seniora.

- Jeżeli chodzi o profilaktykę prozdrowotną, to w tej chwili właśnie mamy rehabilitację, fizjoterapię, usługi wsparcia rodziny. Jest klub rodzinny, gdzie też można skorzystać z pomocy psychologicznej. Mieszkania wspomagane mamy od 2008 roku. Nawet jeszcze wtedy nie było przepisów w tym zakresie. Cały czas chcemy się rozwijać w tym obszarze. Aktualnie mamy 28 lokali dla osób starszych i osób z niepełnosprawnością, w których zamieszkują 32 osoby. Osób starszych mamy coraz więcej, którymi musimy się - tak powiem - zaopiekować. Seniorzy pozostają w swoim środowisku, mimo wszystko, nawet jeśli zmienią mieszkanie, to nadal mieszkają w tym samym mieście. Poza tym, są zdecydowanie niższe koszty utrzymania mieszkań wspomaganych, niż na przykład kierowanie osób do domów pomocy społecznej - wylicza Igor Armon, dyrektor Centrum Usług Społecznych w Jarocinie.

„Przed CUS-ami jest naprawdę bardzo duża przyszłość”

W dwudniowej konferencji udział wzięli przedstawiciele władz samorządowych, osoby odpowiadające za koncepcję CUS w Polsce, a także pracownicy ośrodków pomocy społecznej oraz centrów usług społecznych. O nowej instytucji, która już zyskała dobrą markę, wszyscy zgodnie mówili „nasze CUS-y”. Wiceburmistrz Rawicza zaznaczyła, że centra cieszą się zainteresowaniem mieszkańców dzięki bardzo dobrej diagnozie potrzeb społecznych.

- Ja podpisuję się obiema rękoma z całym naszym samorządem, żeby tworzyć CUS-y, ponieważ one niesamowicie kreują politykę lokalną, politykę społeczną. Przed CUS-ami jest naprawdę bardzo duża przyszłość, tylko oczywiście potrzeba wsparcia - w narzędziach, merytorycznego oraz finansowego - mówiła Edyta Naskręt - wiceburmistrz Rawicza.

Rawicki CUS oferuje około 30 usług.

Partnerami wydarzenia byli Stowarzyszenie Centrum Wspierania Aktywności Lokalnej oraz Instytut Pracy i Spraw Socjalnych, a patronat honorowy nad wydarzeniem objęła Ministra Rodziny, Pracy i Polityki Społecznej.

Regionalny Ośrodek Polityki Społecznej w Poznaniu
ul. Nowowiejskiego 11, 61-731 Poznań
Tel: 61 85 67 300, Fax: 61 85 15 635
www.rops.poznan.pl
e-mail: rops@rops.poznan.pl

Burmistrz Grzegorz Rawicza (1)