Jak rozpoznać cukrzycę? Jakie objawy daje choroba i jaki powinien być prawidłowy poziom cukru we krwi? Na te pytania odpowiada dr n. med. Hanna Byks, internista i diabetolog z Poznania.
Lekarka wyjaśnia, że według starych podręczników głównym objawem cukrzycy była senność. Teraz okazało się, że zwiększona senność jest wynikiem niedotlenienia układu nerwowego na skutek np. niskiego ciśnienia, słabszego krążenia czy przebywania w zamkniętym pomieszczeniu bez dopływu świeżego powietrza. - Osoby chore na cukrzycę, mające niewyrównane, wysokie poziomy cukru mają problemy ze snem, cierpią wręcz na bezsenność. Jakie zatem są objawy, które powinny nas zaniepokoić? Na pewno duże, nadmierne pragnienie i ciągłe uczucie suchości w ustach - wyjaśniała lekarka, podczas jednego ze spotkań w Jarocinie. - U bardzo wielu osób w parze z pragnieniem idzie często nadmierny apetyt. Kiedy insulina zaczyna źle działać, to zaczyna się spalanie własnych tkanek i nasz organizm jest ciągle głodny. Chociaż u niektórych osób duży apetyt nie musi być związany z cukrzycą. Objawem bezspornym jest na pewno nagła utrata masy ciała. To jest trochę pułapka, bo wszyscy doktorzy mówią o tym, żeby schudnąć, a jak już człowiek traci na wadze, to krzyczą na niego, że choruje na cukrzycę i ma nie chudnąć. Nadmieniła, że szybki spadek masy ciała może być związany też z chorobami układu pokarmowego, zaburzeniami w pracy tarczycy, chorobami rozrostowymi oraz nowotworowymi. - Jeśli więc chudnięcie nie wynika ze zmiany naszego trybu żywienia, to warto zrobić sobie dodatkowo badania - cukru, żeby wykluczyć cukrzycę i poziomu hormonów tarczycy, żeby wykluczyć nadczynność, a także w kierunku chorób rozrostowych. Jeżeli do tej pory jedliśmy jeden tort dziennie, a dzięki rodzinie czy białym fartuchom, zmniejszyliśmy porcję do ćwierci, to utrata masy jest jak najbardziej zrozumiała. Wtedy jest to powód do dumy. Gorzej jest, jeśli tak jak do tej pory, jemy jeden tort, a i tak chudniemy - wyjaśniała Hanna Byks. Dodała, że jednym z objawów podwyższonych cukrów, który ciężko jest jednak zauważyć i zweryfikować, jest uczucie ciągłego zmęczenia, braku energii. - Częściej niż my sami, mogą to zauważyć nasi bliscy. Część z nas pracuje ciężko zawodowo. Wielu jest aktywnych życiowo. A jak się gania cały dzień za bliźniakami w wieku 3 czy 4 lat, to wiadomo że każdy będzie miał objawy chronicznego zmęczenia. Jeżeli do tej pory dawaliśmy sobie radę, a teraz czujemy się ciągle zmęczeni, to warto zrobić sobie badanie poziomu cukru we krwi. Ważny jest też poziom hemoglobiny, bo uczucie zmęczenia jest też objawem niedokrwistości, a także chorób tarczycy i nowotworowych - ostrzegała.
Powodem do niepokoju mogą być też przewlekłe bóle mięśniowe, ale one występują też przy zaburzeniach elektrolitowych - za niskim poziomie magnezu oraz potasu, a także w niedokrwistości, anemii, chorobach tarczycy, a także przy zmianach zwyrodnieniowych, szczególnie w stawach kręgosłupa oraz przy chorobach reumatycznych. Szczególną uwagę należy zwrócić na zaburzenia widzenia. - Nie jest to jednak widzenie jak przez mgłę czy mleczną szybę, bo to jest związane raczej z zaćmą. Ale problemy z ostrością mogą już być sygnałem świadczącym o cukrzycy. Nasze oczy to jest nic innego, jak woreczki, kuleczki z wodą. Gdy mamy w szklance czystą wodę, to jest ona przejrzysta i widzimy bez problemu. Ale gdy wsypiemy do niej cukier, to zaczyna być mętna aż do momentu, gdy cukier się rozpuści. I to samo dzieje się z naszymi oczami. Po stwierdzeniu cukrzycy i na początku jej leczenia nigdy nie należy zmieniać okularów, ponieważ po wyrównaniu poziomów cukru, nasz wzrok może wrócić do normy - mówiła diabetolog. Radziła zwracać uwagę na trudno gojące się rany czy pojawiające się ropiejące zmiany. - Gorsze gojenie się ran też może być związane z podwyższonymi poziomami cukru. Ale nawet w czasie cukrzycy, dbając o wyrównane poziomy cukru, rana szybciej nam się zagoi - zapewniła.
Zdaniem Hanny Byks, nieprawdą jest, że sam stres wywołuje cukrzycę. - Żeby pojawiła się cukrzyca, muszą się spotkać dwa czynniki. Jeden - wewnętrzny, to nasza skłonność rodzinna, genetyczna, a drugi - zewnętrzny np. otyłość, niezdrowy tryb życia czy stres. Jeżeli ktoś nie ma obciążenia, a my byśmy go codziennie denerwowali, to nie zachoruje na cukrzycę. A jeżeli ktoś ma skłonność, to żyjąc w nieustannym stresie, zachoruje znacznie wcześniej - podkreśliła lekarka. - Wrażliwcom mówię zawsze, że mają się nie przejmować, nie denerwować. Ale to łatwo mówić. Wyleczyć zapalenie płuc czy wyrównać poziom hormonów można, ale nikt nie wie, jak radzić sobie ze stresami, które przez cały czas docierają do nas ze świata zewnętrznego. (ls)
Normy poziomów cukru
Obecnie, według najnowszych ustaleń, poziom cukru we krwi u zdrowej osoby nie powinien przekraczać 110 mg/dl na czczo (niezależnie od wieku, wagi, wzrostu czy płci).
Jeżeli norma jest powyżej 110 mg/dl, a nie przekracza 126 mg/dl, należy wykonać dodatkowe badania, ponieważ może to być stan przedcukrzycowy.
Norma u osób zdrowych, dwie godziny po posiłku nie powinna przekraczać 140mg/dl. Wynik badań powyżej 200 mg/dl daje podstawę do zdiagnozowania cukrzycy. Pomiędzy 140 m/dl a 200 mg/dl oznacza upośledzoną tolerancję glukozy, cukrzycę utajoną, nazywaną też stanem przedcukrzycowym. W takim przypadku należy częściej badać sobie poziomy cukru we krwi.
Osoby ze stwierdzoną cukrzycą powinny zwracać uwagę na to, żeby poziomy cukru nie spadały poniżej 70mg/dl na czczo. O idealnie wyrównanej cukrzycy mówi się, gdy poziomy cukru w czasie doby mieszczą się pomiędzy 70 mg/dl a 160-180 mg/dl.
Nowy podział cukrzycy:
• typ I - organizm zaczyna zwalczać i niszczyć własne komórki trzustkowe, powodując brak insuliny w organizmie, wymaga od początku leczenia insuliną
• typ II - organizm nie niszczy trzustki, może mieć zarówno normalny, podwyższony, jak i obniżony poziom insuliny, ale ciało jest odporne na działanie własnej insuliny, dlatego próbuje się zwiększyć wrażliwość na insulinę za pomocą tabletek czy zastrzyków z insuliny (czy połączenia obu środków w tzw. terapii skojarzonej)
• typ III - wszystkie pozostałe cukrzyce, występujące jako wtórne w przebiegu innych chorób np. marskości wątroby, zapalenia trzustki, zaburzenia wydzielania hormonów czy w trakcie ciąży (ten ostatni przypadek często kwalifikuje się jako osobną, czwartą kategorię cukrzycy)
