reklama

QUIZ. Jak dobrze znasz poznańską gwarę? Mniej niż 50% poprawnych odpowiedzi to wstyd

Opublikowano: Aktualizacja: 
Autor: | Zdjęcie: wielkopolskaciekawie.pl

QUIZ. Jak dobrze znasz poznańską gwarę? Mniej niż 50% poprawnych odpowiedzi to wstyd - Zdjęcie główne

Bambrzy z Poznania | foto wielkopolskaciekawie.pl

reklama
Udostępnij na:
Facebook

Przeczytaj również:

KulturaCzy pyry pozostaną symbolem Wielkopolski? Okazuje się bowiem, że w regionie, nazywanym także Pyrlandią lub bardziej złośliwie Krajem Kwitnących Kartofli, uprawia się coraz mniej ziemniaków, czyli pyr. W okolicach Poznania rośnie ich nawet osiem razy mniej niż w najlepszych latach. Więcej kartofli zbierają nawet rolnicy na Mazowszu i Podlasiu.
reklama

W Wielkopolsce wykształciła się specyficzna gwara, obejmująca prawie cały jej obszar. Gwara, to termin określający odmiany języka odrębne od odmiany ogólnej. Określenie to jest przede wszystkim odnoszone do terytorialnych, lokalnych odmian języka, odróżniających się od mowy sąsiednich okolic i od języka ogólnego. Tak pojmowane odrębności gwarowe widoczne są zarówno w zakresie słownictwa, jak i szeroko pojmowanego systemu gramatyki.

Określenie „gwara” jest z reguły utożsamiane z terminem „dialekt”, ale w polskiej praktyce terminologicznej często rozróżnia się te dwa terminy. Mianem „gwary” określa się mowę ludności ze stosunkowo niewielkiego obszaru, termin „dialekt” rezerwuje się dla zespołów kilku lub kilkunastu gwar. W polskiej tradycji dialektologicznej jednostkę tę ujmuje się jako podrzędną w stosunku do dialektu.

reklama

Termin „gwara” bywa odbierany jako nacechowany pejoratywnie, choć na gruncie dialektologii ma charakter neutralny i nie zawiera znaczenia negatywnego.

Źródło: Wikipedia

Skoro Wielkopolska nieodłącznie łączy się z pyrami, TUTAJ można przeczytać wiele ciekawostek o ziemniakach.

 

 

reklama

Jesteś z Pyrlandii? Godosz po naszymu?

Historycznie gwara poznańska pochodzi z dialektu wielkopolskiego z typową wymową, zaśpiewem, dźwięcznymi głoskami i brakiem mazurzenia. Dialekt wielkopolski był podstawą języka staropolskiego w państwie polskim do momentu, kiedy stolica została przeniesiona z Gniezna do Krakowa, gdzie rolę wiodącą przejął dialekt małopolski. Do dzisiaj są w gwarze poznańskiej obecne staropolskie pojęcia, jak „sklep” - piwnica, „skład” - sklep, „modry” - niebieski, „młodzie” - drożdże, "polepa" - podłoga, itd. Typowe dla gwary poznańskiej są też dawne formy łączników „zez” i „wew”, obecne w dzisiejszym języku polskim tylko w wyrażeniu „w tę i wew tę”.

Po lokowaniu Poznania w 1253 r. na prawie magdeburskim, do poznańskiego regiolektu zaczęły naturalnie wpływać pierwsze germanizmy, związane z administracją miasta oraz z rozwojem budownictwa i gospodarki, takie choćby: jak burmistrz, ratusz, warsztat czy fartuch. Te same germanizmy urbanistyczne i kulturowe przeszły także do ogólnej staropolszczyzny, rozwijającej się między stołecznym Gnieznem a biskupstwem poznańskim.

Ponowna bardzo intensywna, germanizacja poznańskiej gwary sięga końca XVIII w., kiedy Poznań znalazł się w granicach zaboru pruskiego. Język niemiecki obecny w urzędach, instytucjach i szkołach wywarł trwałe piętno na mowie Wielkopolan i poznaniaków.

Drugim niezwykle istotnym dla poznańskiej polszczyzny okresem był czas po zakończeniu II wojny światowej. Przed wojną Poznań był miastem rzemieśliczno - kupiecko - urzędniczym, po 1945 roku nastąpiła zmiana struktury ludnościowej w stronę robotniczo - inteligenckiej. Wiązało to się z migracją ludności. Przyjezdni z jednej strony przejmowali lokalne zwyczaje językowe, a jednocześnie zachowywali w swym języku przejęte w rodzinnych stronach naleciałości gwarowe.

Źródło: poznan.fandom.com

„Prawdziwy poznaniak” na pewno wie co znaczą takie sformułowania, jak: „W antrejce na ryczce, leżą bombsy w tytce” czy Glapa fyro i majto girami”. A jak z innymi slowami? Sprawdź się w poniższym quizie!

 

 

Nyga to:

Komar
Leń
Zaniedbana kobieta

Co to jest gis?

Ulewa, deszcz
Gipsik - dodatek do kwiatowych bukietów
Gips

Rajbucha to:

Narzędzie ślusarskie
Drewniane mieszadelko
Zlodziejstwo, kradzież

Co to jest rajzefiber?

Bałagan
Zdenerwowanie, podniecenie, niepokój przed podróżą
Kac po alkoholowej imprezie

Westka to:

Kamizelka
Wersalka, kanapa
Mieszkanie po wschodniej stronie kamienicy

Kto to jest szuszwol?

Bezdomny
Robotnik wycinający zarośla, krzaki itp
Brudas, człowiek nieporządny, łajza

Co to są faferfloki?

Płatki owsiane
Flaki wołowe
Frędzle

Rugzak to:

Człowiek nerwowy, niespokojny
Plecak
Raptus

Co to jest siekane?

Cięty marakon, łazanki
Kotlet mielony
Mielone mięso, tatar

Snelka to:

Kawałki chleba lub bułki zalane mlekiem z dodatkiem cukru i mleka
Kobieta lubiąca długo spać
Kluski ze skwarkami

Szabel to:

Kradzież, złodziejstwo
Strąk fasoli, nazwa zupy z małej żółtej fasoli
Rodzaj dużego noża

Co to jest grajcarek?

Portmonetka
Skarbonka
Korkociąg

Lebera to:

Wątrobianka
Kielbasa
Salceson

Co to jest funcka?

Latarka
Rodzaj poziomnicy
Miarka stolarska
reklama
Udostępnij na:
Facebook
wróć na stronę główną

ZALOGUJ SIĘ - Twoje komentarze będą wyróżnione oraz uzyskasz dostęp do materiałów PREMIUM.

e-mail
hasło

Nie masz konta? ZAREJESTRUJ SIĘ Zapomniałeś hasła? ODZYSKAJ JE

reklama
Komentarze (0)

Wysyłając komentarz akceptujesz regulamin serwisu. Zgodnie z art. 24 ust. 1 pkt 3 i 4 ustawy o ochronie danych osobowych, podanie danych jest dobrowolne, Użytkownikowi przysługuje prawo dostępu do treści swoich danych i ich poprawiania. Jak to zrobić dowiesz się w zakładce polityka prywatności.

Wczytywanie komentarzy
reklama
reklama