Historia miasta Dubina
Gród w Dubinie (Dupinie), typu pierścieniowego, istniał prawdopodobnie w młodszej epoce kamiennej (neolicie), a z pewnością w okresie kultury łużyckiej (epoka brązu 1700 - 700 lat p.n.e.). Najstarsze znalezisko odkryte w Dubinie (naszyjnik z drutu ze szklanymi paciorkami) pochodzi z początku epoki żelaza (okres halsztycki, ok. 700 lat p.n.e.). Znaleziono tam również naczynia obtaczane na kole garncarskim, pochodzące z VII wieku.
Po śmierci Mieszka Starego (1126 - 1202), do którego należała Wielkopolska, ziemia rawicka przejściowo stała się własnością Władysława Laskonogiego, później Władysława Odonica, by przejść pod władanie książąt śląskich: Henryka Brodatego i Pobożnego. W XIII w. terenem tym władali synowie Władysława Odonica, Bolesław Pobożny (od ok. 1247) wspólnie z Przemysłem I. W 1267 roku Bolesław Pobożny, na bazie osady należącej do komesa Szczedrzyka, założył Dupin. W drugiej połowie XIII w. Dupin został kasztelanią, przejmując tę rolę od Czestramu (dzisiejsze Golejewko). Przemysł II, na rok przed swoją koronacją w 1295 r., potwierdził rozległe włości Stefanowi Awdańcowi z Dubina.
Dubin znajduje się wśród 37 miast wielkopolskich (na ogólną liczbę 153), dla których zachowały się przywileje erekcyjne. Nadał je Przemysł II kasztelanowi krobskiemu, komesowi Stefanowi Szczedrzykowicowi Awdańcowi. Dubin był 22 osadą wielkopolską, która uzyskała prawa miejskie, co nastąpiło 28 listopada 1284 r. Rok później zorała utworzona parafia pw. Mikołaja Biskupa. Należały do niej, oprócz miasta, wsie Śląskowo, Osiek i Domaradzice.
Miasto rządziło się prawem zachodnioeuropejskim, ale w 1310 r., przy opisie dystryktu ponieckiego, mówi się o nim jeszcze jako o wsi. Do końca XV w. była to własność Awdańców. W 1510 r. dziedzicami miasta i kolatorami kościoła byli: Jan Sarnowski, Maciej Jastrzębski, Job Roszkowski i Anna Zakrzewska, czyli nikt z rodziny dawnych właścicieli miasta - Awdańców. W 1789 r. Dubin należał do Koźmińskich i liczył 458 mieszkańców (dla porównania - w połowie XVII w - 710). Zadecydowaną większość stanowili polscy mieszczanie.
W XVI w. Dubin posiadał ok. 50 domów mieszkalnych. W mieście były dwa kościoły, w tym jeden modrzewiowy, plebania, browar miejski (wybudowany w 1640 r.), dom pański oraz kilka browarów mieszczańskich, młynów i kuźnia. Rynek i główne uliczki już w drugiej połowie XVII w były brukowane. W pierwszej połowie XVIII w. pojawiły się pierwsze wzmianki o przedmieściu dubińskim, na którym mieszkali rolnicy. W 1793 r. znajdowało się tam 30 budynków mieszkalnych (w samym mieście ok. 40) oraz 32 stodoły. W momencie II rozbioru Polski (1793 r.) majątek tzw. klucza dubińskiego był jednym z największych na ziemi rawickiej.
W 1805 r. w Dubinie zaczęto organizować szkołę katolicką. Miało do niej chodzić 33 chłopców w wieku 7 - 14 lat oraz 32 dziewczynki w wieku 7 - 12 lat. Szkołę utrzymywali rodzice, a uczyli reformaci z Rawicza. W 1833 r. ukazała się ustawa konfiskująca prywatne miasta, ale jeszcze 20 lat później jako właściciela Dubina (ok. 640 mieszkańców) i Jutrosina podawano księcia Adama Czartoryskiego.
23 listopada1895 r. Dubin utracił prawa miejskie. Już w 1837 r. rada miejska wystąpiła o to do władz pruskich, ale nie uzyskała zgody.
Na terenie Dubina zachował się bardzo cenny zespół dwudziestu dwóch stodół szachulcowych z około 1880 roku, co jest ewenementem na skalę ogólnopolską. Więcej o stodołach można przeczytać TUTAJ.
Skąd się wzięła nazwa Dupin?
Nazwa miasta Dupin związana jest z legendą „Szczęśliwe rozwiązanie”, którą w książce „Ziemia rawicka w legendzie i baśni” (1937 r.) zamieścił Józef Miedziński, nauczyciel matematyki i przedmiotów przyrodniczych w Państwowym Gimnazjum Męskim w Rawiczu.
Legenda mówi o założeniu trzech miast, a dokładniej o pochodzeniu ich nazw: Kobylin, Jutrosin, Dubin.
Założycielami tych miast byli trzej bracia, a każdy z nich chciał uwiecznić swoje imię w nazwie miejscowości. Powstał spór między nimi, który rozstrzygnąć miał słynący z mądrości pustelnik Szymon, mieszkający pod lasem w Szymonkach, niedaleko Jutrosina. Bracia wyprawili się do niego po radę, a powoził sługa Andrzej. Tuż przed Rogożewem stangret utkwił wozem w bagnie. Mimo wszelkich wysiłków, nie można było ruszyć dalej, koń nie reagował na słowa zachęty. W końcu woźnica się zdenerwował i grożąc koniowi batem, krzyknął na całe gardło: „Wio kobylino, bo jak cię zatnę pod dupino, to ci będzie jutro sino”.
Bracia zrezygnowali z dalszej podróży, a przygodę z utkwieniem w bagnie uwiecznili w nazwach nowo powstałych miasteczek: Kobylin, Dupin i Jutrosin.
Historyczny herb Dubina
Herb Dubina przedstawia w srebrnym polu tarczy herbowej dwie czerwone wieże, z których prawa jest szersza, o czterech czarnych otworach okiennych, kryta jest trzema błękitnymi daszkami, lewa z kolei jest wąska z pojedynczym błękitnym daszkiem. Herb pochodzi z okresu gdy Dubin posiadał prawa miejskie (1284 -1895).
Kiedy Dupin stał się Dubinem?
Wyjaśnia to "Rawicko-Krobski Dziennik Powiatowy" z 24 listopada 1858 r. Zamieszczono w nim „Obwieszczenie” podpisane „Królewska Regencya I”.
Czytamy w nim: „Najjaśniejszy Pan i Król przez najwyższy rozkaz z dnia 9 przeszł. m. raczył pozwolić, aby nazwiska miejsc Dupin i Dupinko, powiatu Krobskiego, odmienione były na „Dubin” i „Dubinko”. „Obwieszczenie” datowane jest „Poznań 3. Listopada 1858”.
Wynika z tego, że nazwy miejscowości „Dubin” i „Dubinko” oficjalnie nadano 9 października 1858 r.
Więcej o historii Dubina i o czterech pożarach Dubina, które miasto obróciły w perzynę, można przeczytać TUTAJ
Źródła: Romuald Krzyżosiak „Wiadomości historyczne o Dubinie i jego kościele od zarania do połowy wieku XVIII”, Wikipedia, herweks.fandom.com, Walerian Sobisiak „ „Dzieje ziemi rawickiej”, Towarzystwo Przyjaciół Rawicza, archiwum „Życia Rawicza”, fotopolska.eu
Komentarze (0)
Wysyłając komentarz akceptujesz regulamin serwisu. Zgodnie z art. 24 ust. 1 pkt 3 i 4 ustawy o ochronie danych osobowych, podanie danych jest dobrowolne, Użytkownikowi przysługuje prawo dostępu do treści swoich danych i ich poprawiania. Jak to zrobić dowiesz się w zakładce polityka prywatności.