Helena Szczypko barwnie i ciekawie opowiadała o losach tej artystycznej pary. Z jednej strony podkreślała ich „życie sztuką”, z drugiej emocjonalnie omówiła rozpad związku, który od wielkiej miłości przerodził się w nienawiść.
Prelekcja ilustrowana była przezroczami i fragmentami ostatniego zrealizowanego przez Andrzeja Wajdę filmu fabularnego „Powidoki”, którego głównym bohaterem jest Władysław Strzemiński. Zagrał go Bogusław Linda, a premiera filmu odbyła się 12 stycznia 2017 r. w Łodzi.
Podczas prelekcji Heleny Szczypko rozgorzała dyskusja, której kanwą były słowa Władysława Strzemińskiego: „Bycie artystą nie zwalnia od bycia człowiekiem”. Poruszano problemy granic między sztuką, a codziennym życiem i podstawowe wartości, które określają człowieczeństwo.
Za miesiąc bohaterami prelekcji Heleny Szczypko będą Frida Kahlo i Diego Rivera.
Władysław Strzemiński (ur. 9 listopada lub 21 listopada 1893 r. w Mińsku, zm. 26 grudnia 1952 r. w Łodzi). Był malarzem, teoretykiem sztuki, publicystą, pedagogiem z kręgu konstruktywizmu. Uważany jest za pioniera konstruktywistycznej awangardy lat 20. i 30. XX wieku i twórca teorii unizmu.
W 1914 r. ukończył Wojskową Szkołę Inżynierii Lądowej, a podczas I wojny światowej w służył randze podporucznika w Twierdzy Osowiec, potem walczył na Białorusi, gdzie w maju 1916 r. został ciężko ranny. Stracił rękę i nogę oraz wzrok w jednym oku. Źródła jako przyczynę podają wybuch granatu i atak gazowy. Za zasługi na polu walki otrzymał Order Świętego Jerzego.
Nie mógł kontynuować kariery wojskowej i rozpoczął studia w Szkole Sztuk Pięknych w Moskwie, której jednak nie ukończył, ale został asystentem sławnego Kazimierza Malewicza w Szkole Sztuk Pięknych w Witebsku. W ciągu kilku lat przebił się do czołówki rosyjskiej awangardy. W 1922 r. wraz z żoną, Katarzyną Kobro, przbyl do Polski i osiadł na prowincji. Od razu nawiązał kontakt z przedstawicielami rodzącej się w Polsce awangardy. W 1927 r. ogłosił sformował własną teorię - unizm. W 1931 r. zamieszkał w Łodzi, gdzie rozwinął działalność w Związku Polskich Artystów Plastyków. W 1932 r. nagrodzony został prestiżową Nagrodą Miasta Łodzi za całokształt prac w zakresie sztuk plastycznych.
Podczas okupacji niemieckiej, przebywając we włączonej do Rzeszy Łodzi (niem. Litzmannstadt), w ślad za żoną Katarzyną Kobro, zadeklarował się jako osoba narodowości rosyjskiej. Po wojnie toczyło się w tej sprawie postępowanie o odstępstwo od narodowości polskiej. Wobec Strzemińskiego zostało umorzone przez prokuraturę, ale Katarzyna Kobro w 1949 r. została skazana przez sąd (rok później ją uniewinniono).
W 1945 r. został wykładowcą w łódzkiej Państwowej Wyższej Szkole Sztuk Plastycznych (był współzałożycielem). W tym samym roku przekazał swoje prace Muzeum Sztuki w Łodzi. W 1950 r., na polecenie Ministerstwa Kultury i Sztuki, Władysław Strzemiński został zwolniony z pracy w PWSSP, pod zarzutem nierespektowania norm założeń realizmu socjalistycznego.
Wtedy rozpadło się także jego małżeństwo z Katarzyną Kobro. Pozostawał bez stałych źródeł dochodu, utrzymywał się m.in. z malowania szyldów. Według informacji zawartych w filmie dokumentalnym „Podaj cegłę, czyli polski socrealizm” autorstwa Andrzeja Sapiji, Władysław Strzemiński zmarł z głodu, ale prawdopodobnie bezpośrednią przyczyną śmierci była gruźlica. W ostatnich miesiącach życia, już w szpitalu, przy pomocy grupy byłych studentów opracowywał książkę „Teoria widzenia” (wydano ją dopiero pośmiertnie w 1958 r.). Został pochowany na Cmentarzu Starym w Łodzi.
Z Katarzyną Kobro miał jedno dziecko - córkę Nikę (lekarka psychiatra i pisarka), która po latach opublikowała wspomnienia o rodzicach „Miłość, sztuka i nienawiść. O Katarzynie Kobro i Władysławie Strzemińskim" (1991 r.).
Katarzyna Kobro (ur. 26 stycznia 1898 w Moskwie, zm. 21 lutego 1951 w Łodzi). Była rzeźbiarką awangardowa pochodzenia niemiecko-rosyjskiego. Ukończyła w Moskwie ewakuowane z Warszawy III Żeńskie Gimnazjum Warszawskie, a w latach 1917 - 1920 studiowała w moskiewskiej Szkole Malarstwa, Rzeźby i Architektury.
Władysława Strzemińskiego poznała w Moskwie, w czasie studiów. Zrewolucjonizowała myślenie o rzeźbie, pojmowanej jako bryła. Pod wpływem konstruktywizmu odrzuciła subiektywne i ekspresyjne pojmowanie sztuki, skupiając się „czystej formie”. Podstawowym jej celem była budowa abstrakcyjnego dzieła sztuki, opartego na prawach, odkrywanych na drodze eksperymentu i analizy rzeczywistości, w szczególności pojęcie nieskończonej przestrzeni.
Rzeźbiarska twórczość Katarzyny Kobro ma fundamentalne znaczenie nie tylko dla poslkej sztuki nowoczesnej. Jej wyjątkowe podejście do rzeźby wpłynęło na wielu awangardowych artystów, praktycznie na całym świecie.
Część prac Katarzyny Kobro zaginęła w czasie wojny, niektóre rzeźby porąbała siekierą, by ogrzać mieszkanie i ugotować kaszę dla córki. Zmarła przedwcześnie na raka. Została pochowana w Łodzi, w części prawosławnej Cmentarza Doły. Dopiero pięć lat po śmierci artystki miała miejsce jej pierwsza powojenna wystawa - wspólna z Władysławem Strzemińskim. Większość jej dzieł znajduje się w Muzeum Sztuki w Łodzi. Od 2001 r. przyznawana jest nagroda jej imienia.
Źródło: Wikipedia
Komentarze (0)
Wysyłając komentarz akceptujesz regulamin serwisu. Zgodnie z art. 24 ust. 1 pkt 3 i 4 ustawy o ochronie danych osobowych, podanie danych jest dobrowolne, Użytkownikowi przysługuje prawo dostępu do treści swoich danych i ich poprawiania. Jak to zrobić dowiesz się w zakładce polityka prywatności.