Na uniwersytet ludowy tylko z zaświadczeniem "o nienagannem prowadzeniu się od ks. proboszcza"

Uniwersytety Ludowe - idea kształcenia i uczenia się przez cale życie

Idea Uiwersytetów Ludowych zapoczątkowana została w Danii w XIX wieku przez Mikołaja Fryderyka Seweryna Grundtviga. Jego hasło - „szkoły dla życia” - określało ich ideę: wychowanie obywatelskie i rozbudzanie świadomości międzykulturowej, przeciwdziałanie marginalizacji społecznej, propagowanie wiedzy o kraju i regionie, edukacja środowiskowa, szerzenie nowoczesnej oświaty rolniczej, szeroko rozumiana animacja społeczno-kulturalna środowisk lokalnych.

Uniwersytet Ludowy był pozaszkolną, autonomiczną placówką, w większości z internatem, realizująca ideę interakcji edukacyjnej, „żywym słowie” i samorządności wychowanków. Przez dziesięciolecia Uniwersytety Ludowe związane były ze środowiskami wiejskimi, dzisiaj są adresowane w wielu krajach także do szerszych kręgów odbiorców.

 Pierwszy Uniwersytet Ludowy w Polsce otwarto w Dalkach (osiedle w południowo-zachodniej części Gniezna, przed II wojną światową wieś, liczące około 2500 mieszkańców) w 1921 r. Jego pierwszym kierownikiem był ks. Antoni Jan Ludwiczak. Młodzi ludzie niemający możliwości systematycznego kształcenia się mieli w nim możliwość uzupełniania braków swojego ogólnego wykształcenia. Przewodnią ideą uniwersytetu była idea narodowa wiążąca się ściśle z ideą religijną.

Tak o kursie Uniwersytetu Ludowegfo pisł "Orędownik"

Jako cel działania uniwersytetu podano „sianie światła wiedzy wśród najszerszych warstw społeczeństwa polskiego”. Są też inne założenia, jak: „ułatwienie walki o byt”, „rozjaśnienie umysłów”, „oświecenie i rozpromienianie ich doczesności”, „dodanie otuchy do pracy do stworzenia lepszego jutra” i „ogarnięcie swym umysłem jak najszerszych horyzontów”.

Uniwersytet Ludowy w Dalkach prowadził dwa kursy: zimą męski, a latem żeński. Dla mężczyzn kurs prowadzony był od 2 listopada do końca marca, dla kobiet od 4 maja do końca sierpnia.

Aby w takim kursie uczestniczyć, należało przesłać wniosek o przyjęcie, „ostatnie świadectwo szkolne, poświadczenie o nienagannem prowadzeniu się od Ks. Proboszcza lub Urzędu Gminnego oraz 50 zł tytułem zaliczki na poczet czesnego”. Te 50 zł było mniej więcej 1/5 przeciętnych zarobków w II RP, które oszacować można na 250 zł.

Opłata za cały kurs, uwzględniająca zakwaterowanie w internacie, wynosiła 400 zł (mężczyźni) i 350 zł (kobiety).

Ciekawa jest informacja, co trzeba ze sobą zabrać: „siennik, pościel i kłódkę do szafy”. Ponadto „Poleca się zabrać ze sobą również rzeczy takie, jak: instrumenty muzyczne, rowery, łyżwy, aparaty fotograficzne itp.”.

Uniwersytety Ludowe współczesnie

Uniwersytet ludowy dzisiaj, to placówka edukacji obywatelskiej, której założenia oparto na skandynawskich - głównie Grundtvigiańskich tradycjach. W Polsce wyraźnie zaznaczają się dwa nurty rozwojowe: katolicki i świecki. Pierwszy z nich w dużej mierze nawiązuje do koncepcji ks. Antoniego Ludwiczaka, drugi zaś często przywołuje założenia wypracowane przez inż. Ignacego Solarza.

Źródło: Wikipedia, Encyklopedia PWN

Jak w XIX wieku wykorzytywano dzieci do pracy kosztem nauki szkolnej, można przeczytać TUTAJ