Jak obchodzono rocznicę śmierci Żwirki i Wigury

Podkreślono wagę ich sukcesu, wręcz bohaterstwo. „Dotknięty tym ciężkim ciosem naród, ślubował w tym dniu ponurym, że rycerska praca i ofiarna nie pójdzie w zapomnienie, lecz stanie się siewem przynoszącym podwójny plon wielkości i potęgi polskiego lotnictwa”

„Życie idzie naprzód i coraz to nowych wymaga od nas ofiar” - piszą autorzy artykułu

„Zbliża się nieubłaganie termin nowych zawodów międzynarodowych. Polska musi bronić tak drogo okupionego zeszłorocznego zwycięstwa. Naród musi przyjść z pomocą naszym ludziom przestworzy i dostarczyć im pewnego niezawodnego sprzętu” - czytamy.

Obchody pierwszej rocznicy śmierci Franciszka Żwirki i Stanisława Wigury na terenie powiatu rawickiego organizowały koła Ligi Obrony Powietrznej i Przeciwgazowej (LOPP)*. Wytyczne były bardzo szczegółowe. W programie przewidziano: mszę żałobną, podczas której „należy uprosić Wielebnych Księży Proboszczów, by wygłosili okolicznościowe kazania”, wieczorną „akademję”, „uruchomienie zbiórki domowej we wszystkich miastach, gminach i obszarach dworskich powiatu na Challange 1934 roku (na samolot „Wielkopolska”), wywieszenie flag państwowych. Był to, jak zaznaczono ramowy program obchodów, który poszczególne komitety mogły modyfikować.

W okresie międzywojennym w Rawiczu była ulica Żwirki i Wigury. Kto wie, jak nazywa się teraz?

*Franciszek Żwirko (ur. 16 września 1895 w Święcianach, zm. 11 września 1932 w katastrofie lotniczej w Cierlicku Górnym) - porucznik oraz pilot Wojska Polskiego, pośmiertnie awansowany na stopień kapitana, pilot sportowy. Ojciec popularyzatora lotnictwa, Henryka Żwirki.

W kwietniu 1932 r. Żwirko został zakwalifikowany przez komisję Aeroklubu Rzeczypospolitej Polskiej do reprezentowania Polski w zawodach samolotów turystycznych „Challenge 1932”*. Jako drugiego członka załogi wybrał Stanisława Wigurę. W zawodach rozegranych w dniach 20–28 sierpnia 1932 załoga Żwirko i Wigura, na samolocie RWD-6, zajęła pierwsze miejsce, wygrywając z uważanymi za faworytów załogami niemieckimi oraz reprezentacjami z pozostałych krajów i przynosząc wielki sukces polskiemu lotnictwu, będący wspólnym osiągnięciem pilota i konstruktora. Na pamiątkę tego wydarzenia Święto Lotnictwa Polskiego jest obchodzone w dniu 28 sierpnia.

*Stanisław Wigura (ur. 9 kwietnia 1903 w Żytomierzu albo 9 kwietnia 1901 w Warszawie, polski konstruktor lotniczy, inżynier i lotnik, współzałożyciel zespołu konstrukcyjnego RWD, wykładowca Politechniki Warszawskiej.

*11 września 1932, podróżując na zlot lotniczy do Pragi, Franciszek Żwirko wraz ze Stanisławem Wigurą zginęli w katastrofie w lesie pod Cierlickiem Górnym koło Cieszyna na Śląsku Cieszyńskim (na Zaolziu), na terenie Czechosłowacji, na skutek oderwania się skrzydła samolotu RWD-6 podczas burzy (miejsce to znane jest obecnie jako „Żwirkowisko”). Obaj zostali pochowani na Cmentarzu Powązkowskim (Aleja Zasłużonych).

Na drodze, którą podążał kondukt pogrzebowy, prowadzony przez biskupa polowego Galla z kościoła św. Krzyża, zebrało się około 200 tysięcy ludzi. Trumny wynieśli z kościoła na swych barkach koledzy bohaterskich lotników. Złożone zostały one na kadłubach samolotów.

*Międzynarodowe Zawody Samolotów Turystycznych w 1932 roku, znane w Polsce pod francuską nazwą Challenge – zawody lotnicze odbywające się w dniach 12–28 sierpnia 1932 roku w Berlinie, trzecie zawody z serii Challenge International de Tourisme. Zakończyły się zwycięstwem polskiej załogi Franciszka Żwirki i Stanisława Wigury na samolocie polskiej konstrukcji RWD-6, stanowiąc pierwszy duży międzynarodowy sukces polskiego lotnictwa sportowego. Obejmowały one ocenę techniczną samolotów, konkurencje techniczne, próbę prędkości maksymalnej oraz lot okrężny wokół Europy, długości 7363,2 km przez Niemcy, Polskę, Czechosłowację, Austrię, Jugosławię, Włochy, Szwajcarię, Francję, Holandię, Danię i Szwecję.

*LOPP – masowa polska organizacja paramilitarna powołana w 1928 r. z połączenia założonej w 1923 Ligi Obrony Powietrznej Państwa i założonego w 1922 r. Towarzystwa Obrony Przeciwgazowej. Miała na celu promowanie lotnictwa sportowego, komunikacyjnego i wojskowego. Działała do wybuchu II wojny światowej w 1939 r..

Źródło: Wikipedia