Drugie życie rawickich gazet - o urodzinach Lenina w prasie z lat 50-tych

W komunistycznej Polsce rocznicę urodzin Włodzimierza Lenina obchodzono praktycznie co roku. W zakładach pracy odbywały się tzw. masówki, polegające na zebraniu załogi w świetlicy i pogadance chwalącej „wodza proletariackiej rewolucji”. W szkołach organizowano akademie okolicznościowe, gdzie również nie brakowało politycznych odniesień.

Połowa lata 50. to już schyłkowy okres stalinizmu, ale represje jeszcze trwały w całym bloku państw socjalistycznych. Coraz mniej odwoływano się do rewolucyjnych tez Włodzimierza Lenina, ale wynoszono wciąż na piedestał myśli Józefa Stalina. Toteż i w artykule o rocznicy urodzin Lenina zacytowano radzieckiego dyktatora. 

Stalinizm został skrytykowany przez Nikitę Chruszczowa w tajnym referacie podczas XX Zjazdu KPZR w 1956 r. Oficjalne potępienie stalinizmu nastąpiło na XXII zjeździe KPZR w 1961 r. (m.in. zwłoki Stalina zostały usunięte z mauzoleum a jego imię odebrano miastom i obiektom m.in. Stalingradowi). Od specyficznego kultu Józefa Stalina nie ustrzegła się również Polska. W okresie od marca 1953 r. do października 1956 r. Katowice przemianowano na Stalinogród.

W tym samym numerze „Gazety Rawickiej” zamieszczono artykuł o dziesiątej rocznicy podpisania w Moskwie „układu o przyjaźni i współpracy gospodarczej między Polską a Związkiem Radzieckim”. W rawickich zakładach pracy odbyły się akademie i pogadanki, a pracownicy wystosowali „listy do załóg i młodzieży w Związku Radzieckim, z życzeniami szczerej przyjaźni”. Jako przykład przytoczony jest list Rawickich Zakładów Przemysłu Odzieżowego do Załogi Zakładów Odzieżowych w Moskwie, przesyłający „braterskie i serdeczne pozdrowienia" i zapewniający o "nierozerwalności przyjaźni". 

„Nierozerwalność” tej przyjaźni, mimo protestów intelektualistów (List 59), 10 lutego 1976 r. wpisano nawet do Konstytucji Określono PRL jako państwo socjalistyczne, pod przewodnią rolą PZPR. Zapis ten zniknął dopiero po Okrągłym Stole w grudniu 1989 roku.